Kościół w PRL - wizyta abp A. Casaroliego w Polsce ('74) - ustalenia

W latach siedemdziesiątych uwidoczniła się tendencja rywalizacji władzy ludowej z Kościołem. Oba fronty zaczęły tworzyć grę pozorów. Władze PRL starały się osłabić rosnącą siłę i pozycję kościoła. Z drugiej strony kościół starał się unikać konfrontacji z komunistami, mimo to jednak coraz bardziej otwarcie występował przeciwko władzy ludowej.

W styczniu 1974 r. doszło do spektakularnego wystąpienia kardynała Wyszyńskiego, który wygłosił swoją serię kazań, w której pośrednio zaatakował władzę ludową. Władze PRL wiedziały, że rosnąca siła kościoła może zagrażać interesom państwa, postanowiono więc rozpocząć dialog ze Stolicą Apostolską.

Władze PRL rozpoczęły rozmowy ze Stolicą Apostolską za plecami polskiego Episkopatu, co z kolei miało wpłynąć na sytuację kościoła w Polsce. W lutym 1974 r. do Polski przybył sekretarz Rady ds. Publicznych Kościoła - Agostino Casaroli. Casaroli był arcybiskupem, który zyskał przydomek „kardynał pierestrojka” ze względu na politykę jaką prowadził wobec państw bloku sowieckiego. Rząd PRL początkowo chciał uzyskać konkordat, ale zamiast tego uzyskano stałe przedstawicielstwo przy Stolicy Apostolskiej. Pełny Konkordat został odrzucony.

Natomiast reprezentanci Watykanu mieli być co roku goszczeni w Polsce w ramach konsultacji. Władze PRL miały nadzieje odgrodzić Episkopat od Stolicy Apostolskiej, tego typu działania jednak nie powiodły się.  Po wizycie władz PRLu u papieża Pawła VI, doszło do spotkania papieża z Episkopatem. Biskup Bronisław Dąbrowski przedstawił papieżowi politykę Episkopatu względem władz PRL. Sprawa „konfliktu” pomiędzy władzą PRL a Episkopatem wyszła na korzyść Episkopatu.

Władze zostały zmuszone do załatwienia spraw wyznaniowych z hierarchią Kościoła. Efektem czego słaba i nieudolna władza ludowa traciła na wpływach i nie mogła już bezkarnie pozwalać sobie na pacyfikację kościelnych działaczy czy aktywistów.