Wojna domowa w Chinach - 1946-1949

Przed wojną japońsko-chińską, która rozpoczęła się wraz z rokiem 1937, Chiny były podzielone pomiędzy zwolenników Kuomintangu, na którego czele stał Czang Kaj-szek, oraz zwolenników komunistów, którym przewodził Mao. Walka między tymi dwoma ugrupowaniami została przerwana na czas wojny z Japonią. Była to jedna z przyczyn decydujących o tym, że Chiny nie poddały się agresorowi.

Jednak po kapitulacji Japonii wewnętrzne konflikty ponownie dały o sobie znać. Stany Zjednoczone, których Czang Kaj-szek był protegowanym, czyniły uporczywe naciski na przywódcę Kuomintangu, aby ten zaczął rokowania z Mao. Czang niechętnie, ale się zgodził. Przystąpiono do rozmów. Mediował George Marshall. Rozmowy okazały się jednak zupełną klęską. Jednym z podstawowych żądań stawianych przez Czang Kaj-szeka było rozbrojenie komunistycznych oddziałów. Mao odrzucił te warunki. Czang Kaj-szek postanowił zaatakować. Nastąpiła ofensywa Kuomintangu.

W marcu, roku 1947 zdobyto serce komunizmu – miasto Jenan. Czang Kaj-szek przeprowadził parlamentarne wybory, ale wojna trwała dalej i pochłaniała budżet państwa. Nastał głód, pieniądz był bezwartościowy, więc żołnierze Kuomintangu zaczęli rabować okoliczne wsie. Odebrało im to zupełnie poparcie społeczne. W samych szeregach armii Czang Kaj-szeka dochodziło do masowych dezercji. Gdy upadały morale u jednych, rosły u drugich – komunistów Mao, który potrafił sprawić, aby wierzyli zarówno w niego, jak i w sens wojny. Dodatkowo rozdawał ziemię wieśniakom, co zapewniało mu poparcie wśród tej grupy społecznej.

1. listopada 1948 roku armia rządowa skapitulowała. Czang Kaj-szek starał się wciąż prowadzić wojnę opierając się na tej części armii, która przy nim pozostała. Były to jednak już działania, które nie mogły dać efektu. Mao zamknął przywódcę Kuomintangu w kleszczach, skrupulatnie pilnując, aby ten nie miał pola manewru. Ostatecznie Czang Kaj-szek musiał prosić o rozmowy. Prośba została odrzucona, a wojna domowa zakończona. Za datę kończącą można uznać 31. stycznia 1949 roku, kiedy to padł Pekin.

1. października 1949 roku została proklamowana Chińska Republika Ludowa.