Monarchia Kapetyngów we Francji - władza i organizacja

Kapetyngowie to dynastia panująca we Francji w latach 987-1328, a w jej linii bocznej zasiadali na tronie Francji także Walezjusze od 1589 r. i Burbonowie - do 1848 r. z przerwami. Kapetyngowie panowali również w Portugalii (1094 – 1383), a w liniach bocznych – w Neapolu, na Węgrzech i nawet w Polsce.

Dynastię Kapetyngów zapoczątkował Robert Mocny, potomek rodu Lemańskiego, który wszedł w służbę króla Francji, Karola II Łysego. W 866 r. poległ on w walce z Normanami. Jego syn Odo, hrabia Paryża, został w 887 r. wybrany na króla Francji z pominięciem żyjącego przedstawiciela innej dynastii – Karolingów. Przez około 100 lat przedstawiciele Kapetyngów konkurowali z dynastią Karolingów o tron francuski. W 987 tytuł króla uzyskał Hugo Kapet. Od niego też zaczęła wywodzić się nazwa dynastii Kapetyngów. Kapetyngowie odznaczali się prestiżem, potrafili podnieść poziom życia we własnej domenie, tzw. Ile-de-France i podporządkowali sobie osiadłe rycerstwo. Autorytet Kapetyngów wspierany był przez Kościół francuski, który głosił, że Kapetyngowie są wybrańcami Boga, stąd koronacji w Reims towarzyszył odpowiedni ceremoniał.

Największym zagrożeniem dla Kapetyngów okazała się w XII w. dynastia angielska Plantagenetów, którzy stworzyli koalicję, dzięki której skupili we władaniu zachodnią Francję. Dzięki polityce Filipa II Augusta (1180-1223) i jego następców Kapetyngom udało się nałożyć lenno na posiadłości Anglii we Francji i powiększyć własną domenę królewską. Wnuk Filipa Augusta – Ludwik IX, zwany Świętym umocnił Francję, podnosząc jej autorytet międzynarodowy. Kolejni władcy – Filip III Śmiały i Filip IV Piękny doprowadzili do wzrostu potęgi francuskiej w Europie. Francja walczyła też o pierwsze miejsce w świecie chrześcijańskim. Niestety, nadmierny ucisk podatkowy wywołał wzburzenie społeczne. Po bezpotomnej śmierci Karola IV Pięknego w 1328 r. tytuł króla Francji uzyskał bratanek Filipa Pięknego, Filip VI, hrabia Valais, który zapoczątkował panowanie Walezjuszy.

Kapetyngowie zapisali się w historii jako dynastia odznaczajaca się wielką władzą, która umocniła swoje posiadłości, tzw. domeny. Za Kapetyngów utrwaliła się zasada tzw. primogenitury czyli pierworództwa – najstarszy syn dziedziczył tron.