Jan Sebastian Bach - biografia, życiorys

Jan Sebastian Bach to prekursor nowych technik w muzyce barokowej. Urodził się w 1685 roku w Eisenach. Pochodził z niemieckiej rodziny o bardzo bogatych tradycjach muzycznych. Do czasów jego świetności aż czterdzieści pięć osób pochodzących z rodu Bachów związanych było w jakiś sposób z muzyką.

Jan Sebastian w wieku dziesięciu lat został osierocony. Opiekę nad nim przejął jego starszy brat Christoph, pracujący jako organista w Ohrdurf. Właśnie tutaj młody Bach poznał budowę organów, co przydało mu się w latach późniejszych w grze i tworzeniu własnych kompozycji. Słaba kondycja finansowa zmusiła najmłodszego z Bachów już w bardzo młodym wieku do pracy zarobkowej. Jako nastolatek podróżował po miastach niemieckich, gdzie grał na skrzypcach i śpiewał.

Jego marzeniem było jednak przede wszystkim opanowanie gry na organach w sposób mistrzowski, czego miał nauczyć się od Dietricha Bauxtehude, u którego zaczął pobierać nauki w 1705 roku.

Początkowo Bach zyskał sławę dzięki funkcji organisty na dworze w Weimarze. Dzięki tej praktyce mógł rozpocząć swoje eksperymenty łączące różne style muzyki kościelnej, co zaowocowało później powstaniem takich dzieł jak: „Toccata”, „Preludium” czy „Fuga d-moll” lub „Fuga d-dur”. W tym czasie objawiły się także zdolności pedagogiczne Bacha, który był świetnym nauczycielem początkujących muzyków.

W późniejszych latach pracował Bach jako dyrygent na dworze księcia Leopolda w Köthen. Okazało się, iż praca z orkiestrą pochłaniała tak wiele czasu kompozytora, że zmuszony został do porzucenia swojej ukochanej kościelnej muzyki organowej na rzecz gry na klawesynie i klawikordzie. W tym czasie tworzył suity, koncerty i sonaty o charakterze świeckim, co wzbogaciło jeszcze jego doświadczenie i dojrzałość artystyczną. Czas spędzony w Köthen był okresem spokoju i dostatku w życiu Bacha. Jednak spokój przerwała nagła śmierć jego pierwszej żony – Marii Barbary, z którą miał siedmioro dzieci. Kompozytor z trudem łączył wszystkie swoje dotychczasowe obowiązki z tymi, za które niegdyś odpowiedzialna była jego małżonka. Potrzebował kobiety, która zapewniłaby jego dzieciom opiekę i wyręczyła we wszystkich pracach domowych. Zaledwie po siedemnastu miesiącach od śmierci pierwszej żony Bach wziął kolejny ślub. Jego wybranka była Anna Magdalena Wilcke, sopranistka, która urodziła mu aż trzynaścioro dzieci.

Wiek dojrzały przyniósł Bachowi prestiżowe stanowisko kantora w parafii protestanckiej w Lipsku, której podlegały cztery kościoły. Pisywał wtedy utwory chóralne jak kantaty, pasje i oratoria, w czym szczególnie się lubował. Jego dodatkowym zajęciem było tworzenie muzyki zamawianej na potrzeby świeckie.

Wszystkie utwory Bacha skatalogował w XX w. Wolfgang Schmieder. Muzyka skomponowana przez Jana Sebastiana jest bardzo skomplikowana, a przy tym niezwykle trudna do wykonania. W założeniu autora miała być swoistym hymnem ku chwale Boga, a nie, jak można by sądzić, jedynie popisem wirtuozerii. Zawiera ona ogromną dawkę ładunku emocjonalnego.

Twórczość Jana Sebastiana, choć nie zawsze doceniana, wywarła ogromny wpływ na kompozytorów jemu współczesnych, a także na następne pokolenia, mimo iż za jego życia stosunkowo niewiele jego dzieł zostało opublikowanych. Skomponowanie niektórych utworów zajęło Bachowi wiele lat, a jego dorobek artystyczny jest ogromny.

Kompozytor zmarł w 1750 roku na skutek wylewu krwi do mózgu. Rok przed śmiercią pogorszył mu się wzrok, co ostatecznie spowodowało całkowitą ślepotę. Pochowano go w prezbiterium kościoła św. Tomasza.