Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Antoni Malczewski „Maria” - opracowanie, interpretacja utworu

„Maria” Antoniego Malczewskiego to pierwsza powieść poetycka polskiego romantyzmu. Bardzo widoczna jest analogia między przedstawioną w niej historią a wydarzeniem autentycznym – zbrodnią dokonaną 13. lutego 1771 r. na Gertrudzie Komorowskiej (pierwszej żonie Szczęsnego Potockiego). Morderstwo było wynikiem działania Franciszka Salezego Potockiego, który dążył do unieważnienia małżeństwa. Nakazał on porwać synową i umieścić ją w klasztorze (pod okiem przeoryszy wywodzącej się z rodu Potockich). Aby uciszyć przestraszoną kobietę, napastnicy przykryli ją futrami, co doprowadziło do śmierci.

Fabuła „Marii” Antoniego Malczewskiego jest bardzo podobna, ale toczy się w XVII w. na Ukrainie. Syn zamożnego wojewody – Wacław – potajemnie poślubił córkę Miecznika – Marię. Gdy młodzieniec wyruszył na wyprawę wojenną, do zamku ojca dziewczyny przybywają Maski nasłane przez wojewodę i uśmiercają ukochaną jego syna. Nawet pośpieszny powrót Wacława nie pozwala mu już uratować małżonki.

Główną cechą dzieła Antoniego Malczewskiego jest jego niepowtarzalny nastrój. Poeta w sposób doskonały zniekształca rzeczywistość, która staje się mroczna i pełna wszechobecnych zagrożeń. Uderzający jest tragizm wszystkich bohaterów występujących w utworze. Historia pięknej, spokojnej i tajemniczej Marii kończy się katastrofą. Cierpienie dosięga jej ojca – Miecznika – wielkiego patriotę, który po powrocie z wyprawy zbrojnej odkrywa okrutną prawdę. Niemniej tragiczny jest los Wacława – oszukanego przez własnego ojca. Otrzymujemy więc wizję niespełnionej miłości, strawionej przez ludzką zawiść.

Kompozycja dzieła jest typowo romantyczna. Akcja pozbawiona jest chronologicznej ciągłości, poznajemy tylko fragmenty, niewielkie urywki. Styl „Marii” jest bardzo bogaty. Pojawiają epitety oraz powtórzenia uczuciowe: „Ah! czyjeż serce, czyje, w żalu się nie nuży?”. Malczewski napisał swe dzieło trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie, wersy kończą się żeńskimi rymami parzystymi.

Pełna niebezpieczeństw rzeczywistość utworu doskonale oddaje romantyczny pesymizm autora (charakterystyczny także dla Byrona). W świecie brak jest miejsca dla człowieka. Wszechobecna staje się jego krzywda, powodowana głównie przez bliźnich. Bardzo wymownym tego obrazem jest los Miecznika, któremu po utracie ukochanej córki pozostało tylko dopełnić żywota w zgryzotach i cierpieniu. Nastrój ten oddają także Pacholę – niezwykle niepokojąca postać upiornego dziecka (personifikacja cierpienia) oraz Maski,  które dokonały mordu. Te ostatnie są symbolem przemijania i śmierci, której nic nie może zapobiec. Ich oblicza są ukryte, co może obrazować to, iż bólu należy spodziewać się z każdej strony.

Warto jeszcze przyjrzeć się postaci Wacława, który często określany jest mianem pierwszego romantycznego buntownika w polskiej literaturze. Po utracie swojej ukochanej postanowił on dokonać zemsty na ojcu, którego bezlitośnie morduje. Jego historia jest kolejnym podkreśleniem beznadziejności i mroczności świata, w którym nie może być miejsca na zaufanie i miłość. W ten sposób pokazana została jeszcze jedna właściwość życia – człowiek może szukać sprawiedliwości, jednak jej osiągnięcie często może odbyć się w niezgodzie z sumieniem.

„Maria” Antoniego Malczewskiego to niesamowicie mroczna i niepokojąca powieść poetycka. Poeta przedstawił w niej pesymistyczną wizję świata i ludzkiego życia. Można zaryzykować stwierdzenie, że w jego dziele tyle samo mroku, co w tajemniczych pieczarach i kurhanach ludzkiej duszy.

Podobne wypracowania do Antoni Malczewski „Maria” - opracowanie, interpretacja utworu