Józef Czechowicz „Na wsi” - interpretacja i analiza wiersza

Utwór „Na wsi” Józefa Czechowicza jest utworem rymowanym, podzielonym na pięć strof o długości od trzech do pięciu wersów. Użyte w nim rymy to asonanse - rymy niedokładne, brzmieniowe. Typowo dla Czechowicza w utworze występują bardzo nieliczne spójniki.

Należy zwrócić także uwagę na finezję autora w doborze słów, użytych w sąsiedztwie. Aby zauważyć to zjawisko należy głośno wiersz wyrecytować. Często zachodzi w wierszu pewna zależność pomiędzy poszczególnymi słowami w wersie („wieczór i nieszpór”, „świerszczyki świergocą w stogach”). Taki dobór słów pozwala na niemal onomatopeiczne oddanie charakteru opisywanych zdarzeń. Zabieg ten nie jest nowością (na płaszczyźnie metrycznej stosował go już Homer), lecz w poezji polskiej definitywnie można uznać go za zjawisko awangardowe.

„Na wsi” opisuje krajobraz wiejski w dość onirycznej stylistyce. Pierwszy wers wiersza („siano pachnie snem”) wprowadza nas właśnie w taką atmosferę, zdradzając prawdziwy charakter wiersza. Zapach siana przypomina noce na nim przespane, przenosząc podmiot liryczny w krainę wspomnień, marzeń i snów. Taką krainą staje się wspomniana wieś - przeobraża się ona w świat rodem z marzenia sennego, w którym słońce dzwoni o rzekę, wieczorne niebo staje się pomostem, dmuchawiec niepostrzeżenie zamienia się w chmury.

Czechowicz buduje w wierszu atmosferę niezmąconego niczym bezpieczeństwa. Poczucie takie właściwe jest tylko dzieciom - a więc można przypuszczać, że ukazana wieś jest krajobrazem rodem z jego lat dziecinnych. To właśnie zapach siana przeniósł go z powrotem do dzieciństwa, gdzie otacza go aura spokoju i szczęścia, gdzie nie może się mu stać nic złego. Wieś zostaje niejako zmitologizowana, postawiona na równi z krainą wiecznego szczęścia, Arkadią.