Leopold Staff „Sonet szalony” - interpretacja i analiza utworu

Już sam tytuł utworu wskazuje na pewną innowację w twórczości poety. Pisywał on wcześniej utwory radosne i optymistyczne, natomiast „Sonet szalony” jest swoistym manifestem nowego trybu życia i odmiennych przekonań.

Jak wskazuje nazwa wiersz ten jest sonetem. Składa się z dwóch części. Pierwsze dwie strofy mają cztery wersy i stanowią cząstkę opisową. Natomiast dwie ostatnie strofy zbudowane są z trzech wersów i widać w nich pewną refleksyjność oraz podsumowanie. Zauważamy też rymy parzyste oraz okalające (abba), np. „ wieczny - niepogody - zawody - sprzeczny”.

W pierwszej strofie podmiot liryczny nazywa siebie włóczęgą i pijakiem. Postaci przez niego przywoływane tkwią w świadomości społecznej na marginesie, nie są szanowane ani też podziwiane. Sam Staff był bardzo cenionym artystą, dlatego tym bardziej dziwi jego postawa. Okazuje się jednak, iż podmiot liryczny ma dość powagi i patosu, chce być szczęśliwy, żyć chwilą i dopuszczać się szaleństwa. „Niewierny wszystkim prawdom” - mówi o sobie. Wie, że ma prawo do zmiany decyzji oraz kontrolowaniu swojego życia. Nie musi kierować się żadnymi zasadami ani też prawami. Jak przystało na włóczęgę, podmiot liryczny często odwiedza karczmy i spędza tam miłe chwile. Sypia pod gołym niebem, rozkoszuje się szumem wiatru i zapachem dojrzewających w słońcu owoców. Towarzyszką jego drogi jest lekkomyślność, która zniszczyła sakiewkę z mądrością. Następuje tu upersonifikowanie nierozsądku, który podmiot liryczny bardzo sobie ceni. Ma już dość przestrzegania zasad i norm, zmęczony jest mądrym i roztropnym zachowaniem. Nie chce całe życie być poważny, marzy, aby doznać odrobiny szaleństwa. W ostatniej strofie podmiot zwraca się do swojej duszy, zastosowano więc tutaj apostrofę. Mężczyzna prosi, aby dusza zechciała razem z nim cieszyć się z szaleństwa, aby sprzyjała mu w tych niesamowitych, niepowtarzalnych chwilach. „Niech będzie przeklęty ostrożny”- wykrzykuje osoba mówiąca w utworze. Ma już dosyć ludzi zbyt rozważnych, poukładanych.

Ten wiersz Staffa można bez wątpienia uznać za manifest nowego rodzaju twórczości. W jego karierze literackiej pojawiały się przecież dzieła katastroficzne, dekadenckie (np. Deszcz jesienny) . Ten utwór wydaje się być zerwaniem z tamtą stylizacją i rozpoczęciem nowego etapu, nie tylko twórczego, ale także życiowego. Widzimy tutaj ogromną afirmację dla świata i przyrody. Człowiek cieszy się z darów losu, nawet jeśli jest pijakiem i włóczęgą.