Antoni Czechow „Dyplomata” - charakterystyka głównych bohaterów utworu

„Dyplomata” Antoniego Czechowa to krótka nowelka skoncentrowana wokół postaci Arystarcha Iwanowicza - pułkownika Piskariewa. Jest on przyjacielem rodziny i samego Michała Piotrowicza, który dopiero co stracił żonę. Pułkownika poznajemy na samym początku opowiadania, kiedy to jednocześnie dowiadujemy się o śmierci żony Piotrowicza. Arystarcha jako powiernik Piotrowicza zostaje wysłany przez rodzinę Michała, aby powiedział wdowcowi o nieszczęsnej śmierci żony. Przykazują mu również, aby o tragedii poinformował przyjaciela w sposób jak najbardziej delikatny, gdyż Michał bardzo lubił nieboszczkę.

Pułkownik Piskariew udaje się do Piotrowicza z ciężkim sercem. Nie wie, jak przekazać mu straszliwą wiadomość. Zaczyna więc od obrzydzania Michałowi życia małżeńskiego, zachwala za to zalety życia w stanie kawalerskim. Potem przeszedł do oczerniania żony nieboszczki Piotrowicza i do narzekania, jakim to złym człowiekiem była, jak pomiata ludźmi, i że w ogóle to była najgorsza kobieta, z jaką mógł się ożenić: „Jest za co ją kochać! Oprócz złości nic od niej nie zaznałeś. Wybacz mi, starcowi, ale ja jej nie lubiłem… Nie mogłem na nią patrzeć! Jadę niedaleko jej domu i zamykam oczy, żeby jej nie zobaczyć…”.

Piskariew przez swoje próby bycia taktownym, staje się coraz bardziej nietaktowny. Opowiada wierutne bzdury, bo myśli, że jeżeli przypomni Michałowi, jak ohydna była jego żona, ten będzie mniej rozpaczał po jej śmierci. Pułkownik pragnie zaoszczędzić bólu przyjacielowi, ale przez to, co i jak mówi, tak naprawdę potęguje najpierw niepewność Piotrowicza, a potem cierpienie. W końcu dochodzi do tego, że zaprzecza sam sobie, twierdząc, że żona Piotrowicza tak naprawdę żyje, a Michał rozpacza bez zupełnego powodu. Piskariew jest poruszony sytuacją. Źle też interpretuje zachowanie wdowca. Kłamie w żywe oczy, stając się równocześnie postacią nie tyle komiczną, co wręcz patetyczną, budzącą politowanie.

Kiedy Piotrowicz wręcz pyta, czy Anna, jego żona umarła, Piskariew łapie się za głowę i dalej krąży wokół prawdy, wypowiadając jednocześnie coraz więcej i coraz poważniejszych kłamstw pod adresem nieboszczki. W jego zamierzeniu było odjęcie bólu przyjacielowi, ale swoją przemową dręczy Michała jeszcze bardziej. Nie chcąc skrzywdzić uczuć Piotrowicza, posuwa się do kłamstw coraz karygodniejszych. Przy tym dręczy przyjaciela, bo nie chce powiedzieć mu prawdy, a karmi go półprawdami. Jego liczne przejęzyczenia sprawiają, że Michał Piotrowicz sam domyśla się prawdy. Bohater nazywa Piskariewa „dyplomatą”, co ironicznie uwypukla główną cechę pułkownika - wrażliwość, która miała ustrzec Piskariewa przed zadaniem bólu Piotrowiczowi, staje się przyczyną męki Kuwaldina. Intencje miał dobre, ale efekty są paskudne. Pułkownik opuszcza przyjaciela w przeświadczeniu, że nie przekazał wiadomości o śmierci Anny.

Kolejnym bohaterem opowiadania Antoniego Czechowa jest radca tytularny, Michał Piotrowicz. To bohater zajmujący odpowiednie wysokie stanowisko. Przez krewnych określany jest jako „człowiek chorowity”. Z toku nowelki dowiadujemy się, że lubił swoją żonę Annę, ale ją zdradził. Żona nie mogła mu tego wybryku wybaczyć: „Niedawno przyjeżdżał do niej, i na kolanach ją prosił: „Anuszka! Kiedy wreszcie przebaczysz mi chwilowe uniesienie?”.

Michał podczas przemowy Piskariewa broni postawy swojej żony, która słusznie wyrzuciła go z domu z powodu zdrady, którą popełnił. Bardzo trudno mu przyjąć do wiadomości, że jego żona nie żyje. Rozpacza: „Przez pół minuty Kuwaldin tępo spoglądał na Piskariewa, potem strasznie zbladł i, upadłszy na krzesło, zalał się historycznym płaczem”.