Marek Hłasko „Pętla” - charakterystyka Kuby

Kuba Kowalski to główny bohater opowiadania Marka Hłaski pod tytułem „Pętla”. W opowiadaniu tym odnajdujemy opis ostatniego dnia jego życia, ale także nieudanej walki z alkoholizmem. W ciągu tych kilku godzin opisanych w utworze udaje nam się poznać bohatera dość dobrze, choć jednocześnie postać ta staje się dla nas przestrogą, bo jak sam Kuba mówi: „Kowalskim może być każdy”.

Z jego rozmowy z dwaną znajomą dowiadujemy się, że bohater jest wysokim młodym blondynem, o nieprzyjemnej twarzy lecz za to z ładnymi ustami. Ma zarost, choć nie jest on zbyt mocny. Kiedy go poznajemy jego ciało jest już zniszczone przez chorobę alkoholową. Jego cera jest szara i trzęsą mu się ręce. Na dwór wychodzi ubrany w płaszcz, szalik i kapelusz.

Wiemy, że wcześniej był inżynierem, jednak stracił tę posadę, gdy zaczął pić. Z powodu alkoholizmu czuje się także samotny, ponieważ ludzie kojarzą go tylko z piciem. Kuba chce jednak zmienić swoje życie. Głównym impulsem do tego jest jego uczucie do Krystyny, która już w pierwszych zdaniach opowiadania stawia mu ultimatum – albo bohater przestanie pić, albo kobieta od niego odejdzie. Kowalski chce się leczyć, ma plany – chce zacząć nowe życie w mieszkaniu za miastem, które właśnie załatwia jego ukochana. Na początku postanawia nie wychodzić z domu, by ustrzec się od pokusy wypicia alkoholu. Kiedy jednak dzwonią do niego kolejni znajomi, z którymi kiedyś pił, przestaje czuć się bezpiecznie w domu i postanawia wyjść na ulicę, licząc na to, że otwarta przestrzeń pomoże mu uporać się z chęcią zajrzenia do kieliszka. Na ulicy zostaje jednak poddany społecznemu ostracyzmowi, jest wytykany przez przechodniów, nazywany pijakiem. To wszystko pogłębia jego frustrację. Kuba chciałby przecież zacząć nowe życie, przestać być kojarzonym jedynie z alkoholem, stać się znów zdrowym młodym człowiekiem i cieszyć się życiem.

Szarość otaczającego świata, agresja ludzi sprawiają jednak, że poddaje się i po raz kolejny się upija. Choć wytrzymał już prawie cały dzień i zostało mu jeszcze tylko kilka godzin do spotkania z Krystyną, nie udaje mu się wytrwać, okazuje się zbyt słaby. Podczas rozmowy w barze jego towarzysz picia mówi mu, że z nałogu nie da się wyjść, że walka, którą Kuba podjął, z góry skazana jest na niepowodzenie. To jeszcze bardziej frustruje bohatera, który po powrocie do domu wmawia sobie, że jest zbyt słaby, że nie da rady się wyleczyć. W Wyniku tych myśli popełnia samobójstwo. Jest to swego rodzaju ucieczka od siebie, od rzeczywistości. Odebranie sobie życia jest jednak także wynikiem przegranej walki samego z sobą. W przypadku Kuby zwyciężyło zło.

Kuba to typowy bohater Marka Hłaski. Jest przedstawicielem straconego pokolenia ludzi młodych, którzy mają ambicje, plany na przyszłość, marzenia. Chcą oni walczyć o siebie i o lepszą rzeczywistość. Nie chcą poddawać się wszechogarniającej ich apatii, beznadziei. Ich wysiłki skazane są jednak na niepowodzenie. W konfrontacji z szarą, brutalną rzeczywistością polskiego socjalizmu lat pięćdziesiątych ich walka o poprawę swojego życia z góry skazana jest na porażkę. Według Marka Hłaski, w jego opowiadaniach, zło zawsze zwycięża.

Kuba jest wiec postacią pesymistyczną. Wyraża słabość nie tylko jednostki wobec nałogu, ale także słabość całego pokolenia wobec otaczającego czy wręcz osaczającego złego świata. Historia bohatera może jednak także stanowić przestrogę przed popadaniem w uzależnienia. Tak, jak przytoczyłam na początku, takim Kowalskim może stać się każdy z nas, jeśli tylko podda się pokusie łatwej ucieczki od codziennej szarości w kieliszek wódki. Przypominając sobie historię opisaną w „Pętli” Marka Hłaski i bohatera, który wcześniej był przecież zwykłym młodym człowiekiem, warto zastanowić się, czy na pewno picie alkoholu to najlepszy sposób na poradzenie sobie z własnym smutkiem, frustracją, niepowodzeniami. Losy Kuby Kowalskiego są wciąż aktualną i pouczającą lekcją dla każdego z nas.