Goethe „Cierpienia Młodego Wertera” - charakterystyka Wertera

Johann Wolfgang Goethe wykreował w powieści „Cierpienia Młodego Wertera” postać reprezentującą specyficzne cechy bohatera romantycznego. Bohater i jego losy, zainspirowane zostały osobistymi doświadczeniami niemieckiego poety. Goethe podczas swojej podróży zakochał się z pięknej Charlotcie Buff. Niestety, jego wybranka serca miała już narzeczonego i plany na przyszłość. W celu podtrzymania kontaktów z ukochaną, Goethe stał się częstym gościem w domu Charlotty i Jana Christiana Kestnera. Udało mu się zaprzyjaźnić z obojgiem narzeczonych. Nie chcąc ranić dwójki kochanków, poeta opuścił Wetzlar, jednak nadal utrzymywał korespondencyjną znajomość z obojgiem.

„Cierpienia Młodego Wertera” należą do gatunku powieści epistolarnych. Utwór napisany jest w formie listów, które główny bohater kieruje do swojego najbliższego przyjaciela - Wilhelma. Goethe przedstawia się w powieści jako wydawca listów młodego Wertera. Posłużył się tym zabiegiem, w celu uwiarygodnienia autentyczności postaci głównej postaci.

Werter był indywidualistą, jednostką niezwykle wrażliwą, a także egocentrykiem. Całą uwagę skupiał  na własnym cierpieniu, nie zważając na los i uczucia innych ludzi. Ubrany zawsze w niebieską kamizelkę i żółty frak, swoją osobą budził zainteresowanie wielu kobiet. Uznanie płci pięknej zyskiwał sobie takimi umiejętnościami jak zdolność konwersacji,  umiejętnościami  tanecznymi czy malarskimi. Werter miał skłonność do przesadnego fantazjowania. Często bywał przygnębiony, choć nie potrafił określić przyczyny swojego stanu. Był słaby psychicznie, wielokrotnie ogarniało go poczucie zagrożenia oraz opuszczenia. Na każdą sytuację reagował bardzo emocjonalnie. Przy tym wszystkim był wzniosły, wywyższał się. Mawiał: „przeżywam chwile tak szczęśliwe, jakie Bóg przetrzymuje dla świętych”.

Werter poszukiwał miłości. Był nieodporny na uroki kobiet. Zakochał się w Lotcie, lecz jego miłość do pięknej kobiety nie mogła  być szczęśliwa, pozostała niespełniona. Lotta była dla młodego Wertera nieosiągalna. Należała do kogoś innego. Kochała swojego narzeczonego i była mu wierna. Wertera postrzegała jako bratnią duszę, osobę mającą podobne zainteresowania, jako przyjaciela. Miłość Wertera podsycona była chorobliwą zazdrością o Alberta - narzeczonego Lotty. Traktował on wybrankę swojego serca jak świętość. Lotta przyjmowała dla Wertera niemal boską postać. Imponowała mu swoim oczytaniem, spojrzeniem na świat, praktycznością oraz odwagą. Była ideałem. Jest to typowy przykład Amor sacer - miłości świętej i niedostępnej dla zwykłego człowieka.

Werter był postacią żywiącą sprzeczne uczucia. Często popadał ze skrajności w skrajność. Był niezdecydowany i niekonsekwentny w swoim postępowaniu. Przyrzekł sobie, że w dniu ślubu Lotty, zdejmie jej portret ze ściany na znak pogodzenia się z utraconą miłością. Nie dotrzymał danego sobie słowa. Nigdy też nie pogodził się z tym, że Lotta nie odwzajemniła jego uczucia.

Bohater pozostał samotnikiem z wyboru. Czuł się niezrozumiany przez cały świat. Swoją egzystencję postrzegał jako bezcelową i opartą na paśmie nieszczęść, co skutkowało  częstymi myślami samobójczymi bohatera. Świat stał się dla niego więzieniem, z którego jedyną ucieczką okazało się odebranie sobie życia.

Ukojenia szukał obcując ze sztuką oraz z naturą. Uważał się za artystę, jednostkę niezwykle uzdolnioną. Dużo rysował oraz czytał. Jego ulubioną lekturą była „Iliada” Homera. Był wrażliwy na piękno. Dostrzegał związek pomiędzy uczuciami a przyrodą. Swoje przeżycia utożsamiał z otaczającą go przyrodą. Werter był człowiekiem niezwykle sentymentalnym. Nudziła go nauka. Uważał, że w życiu najważniejsze są uczucia, zdobycie bogatych przeżyć. I tego właśnie głównemu bohaterowi najbardziej brakowało. Był spragniony miłości, uznania innych ludzi. Brak tych wszystkich doznań zadecydował o biernej postawie bohatera wobec życia. Werter odsunął się od innych ludzi, wybrał samotność. Jedyną możliwością ratunku dla młodzieńca była miłość Lotty, lecz ta, okazała się  niemożliwa. Życiowa filozofia Wertera, była przepełniona pesymizmem, brakiem wiary, sceptycyzmem oraz nihilizmem.

Werter cierpiał na tzw. „Weltschmerz” - ból istnienia. Historia bohatera powieści Goethego stała się podstawą do stworzenia postawy zwanej werteryzmem. Związana ona była z buntem jednostki wobec wszelkich norm i zasad moralnym, odbieraniem świata za pomocą uczuć oraz permanentnym poczuciu bezsensu ludzkiego istnienia, prowadzącym do śmierci.