Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę” - problematyka książki

„Mały Książę” to niewielka książeczka napisana przez A. de S. Exupéry’ego. Wbrew pozorom, jej mała objętość nie świadczy o błahości tego dzieła. Jest wręcz przeciwnie, o czym zaraz będzie dane się nam przekonać.

Przede wszystkim musimy przeprowadzić rozróżnienie pomiędzy dwiema płaszczyznami tego utworu. Za pierwszą możemy uznać tę bajkową, która opowiada kolejne losy głównego bohatera. Przybywa on na Ziemię z asteroidy B 612. Na trzeciej planecie układu słonecznego spotyka pilota, który musiał awaryjnie wylądować na pustyni. W czasie naprawy samolotu dane mu jest poznać historię Małego Księcia. Rozmowy przez nich prowadzone to nie tylko zapis niesamowitej wędrówki młodzieńca, ale także głęboka refleksja nad życiem i prawdami uniwersalnymi.

Miłość, przyjaźń, odpowiedzialność za drugiego człowieka, szczęście, cierpienie a nawet śmierć - te wszystkie uczucia i stany pojawiają się w niewielkiej książeczce francuskiego autora. Już teraz warto zaznaczyć ciekawy sposób ich przekazania. Pilot i Mały Książę uczą się od siebie nawzajem. Każdy ma coś wartościowego do przekazania. Nie mamy więc do czynienia z tradycyjnym (wiekowym) podziałem na dorosłych i dzieci. Obydwa światopoglądy są naprawdę wartościowe.

Miłość zostaje przedstawiona na przykładzie Małego Księcia i Róży. Zarozumiały i nieufny kwiat przez długi czas wystawia tytułowego bohatera na próbę. Kiedy ten decyduje się opuścić asteroidę B 612, roślina nakazuje mu odejść, ale zalewa się łzami. Ma nadzieję, że ta rozłąka pozwoli młodzieńcowi uświadomić sobie jej prawdziwe uczucia. Natomiast podczas całej swojej podróży Mały Książę rozmyślał o ukochanym kwiecie. Najważniejszym momentem był ten, w którym dostrzegł on w ziemskim ogrodzie inne róże. Najpierw rozpłakał się, ponieważ był pewien, że są identyczne jak znana mu roślina. Dopiero lis wyjaśnił mu, że wyjątkowość odkrywa się dopiero wtedy, gdy kogoś się oswoi. To znacznie rozchmurzyło młodzieńca, który dodatkowo uświadomił sobie, że winien dbać o swój ukochany kwiat.

Kolejnym ciekawym momentem powieści jest właśnie spotkanie z lisem. Sprytne zwierzę nie mogło zaprzyjaźnić się z głównym bohaterem, ponieważ nie było jeszcze oswojone. To ostatnie słowo jest tutaj kluczowe, przyjaźń nie rodzi się od razu, wymaga cierpliwości, ciągłej uwagi, baczenia na drugą stronę. Tylko takie postępowanie może pozwolić na całkowite poznanie i zrozumienie. Dodatkowo lis zaznaczył, że oswajanie wiąże się z odpowiedzialnością za drugiego człowieka.

Bardzo znaczące są także opowieści o planetach odwiedzonych przez Małego Księcia oraz o ludziach, których tam spotkał. Samotny Król na maleńkiej planecie potrafił tylko wydawać rozkazy. Wymowa tej sytuacji jest bardzo prosta. Ten kto tylko żąda, pozostaje sam. Podobnie było z Pyszałkiem. On chciał być oklaskiwanym i podziwianym przy każdej okazji, także jego planetę tytułowy bohater opuścił w ekspresowym tempie. Następnie dane było mu spotkać Pijaka, który znajdował się w błędnym kole nałogu. Pił, aby zapomnieć o wstydzie odczuwanym przezeń dlatego, że pije. Kolejną ciekawą postacią był Biznesmen wytrwale liczący gwiazdy. Zupełnie nie zwrócił on uwagi na Małego Księcia, interesowała go tylko ilość ciał niebieskich znajdujących się w jego posiadaniu. Osobą kontrastującą z wcześniej wymienionymi był Latarnik. Zapalał i gasił on swoją lampę co minutę, gdyż jego planeta tak szybko się obracała. Mimo tej dziwaczności wzbudził sympatię tytułowego bohatera, ponieważ nie działał tylko dla swojej korzyści. Przedostatnie spotkanie przypomniało Małemu Księciu o ukochanej róży. Trafił on na planetę Starca, który w wielkiej księdze zapisywał kolejne obiekty geograficzne. Poprosił więc o opis asteroidy B 612. Młodzieniec wspomniał oczywiście o roślinie, a mężczyzna odpowiedział, że kwiaty są ulotne i dlatego nie wpisuje ich do ksiąg. Kiedy wyjaśnił swojemu rozmówcy, że „ulotne” są rzeczy zagrożone zniknięciem, ten bardzo się zasmucił.

Ostatnie (i najważniejsze) spotkanie Małego Księcia miało miejsce na Ziemi. To właśnie tutaj odnalazł pilota. To z nim dzielił radości i smutki każdego dnia spędzonego na pustyni. Opowiadał mu o Róży i innych perypetiach, które spotkały go podczas podróży. Kiedy pilotowi zaczął się kończyć zapas wody, tytułowy bohater powiedział, że gdzieś w okolicy musi być głęboko schowana studnia. Oczywiście została ona odnaleziona, a lotnik mógł ugasić swoje pragnienie. Warto zatrzymać się tutaj na chwilę. Studnia jest pięknem niewidocznym dla oczu, ale jakże wartościowym. Małemu Księciu możliwość jej odnalezienia dało serce, „Bo oczy są ślepe. Trzeba szukać sercem”.

„Mały Książę” to baśniowa opowieść, w której zawarte zostały uniwersalne wartości i prawdy. Tytułowy bohater, zupełnie jeszcze nieświadomy życia, wyrusza w wielką podróż, podczas której bardzo wiele się uczy. Wszystkie nowe wiadomości i umiejętności może zastosować podczas spotkania z pilotem. Dzięki ich przestrzeganiu staje się jego przyjacielem, udaje mu się go oswoić i wziąć zań odpowiedzialność. Następnie może już spokojnie opuścić Ziemię, aby zaopiekować się Różą.