Antyk - charakterystyka epoki

Antyk, czyli kultura starożytna rozwijała się na przestrzeni od III tysiąclecia p. n. e do V w. n.e głównie na terenie  Grecji i Rzymu. Mówiąc o kulturze starożytnej Grecji nie sposób nie wspomnieć o odkryciu naukowców, którzy ustalili, iż na tym obszarze istniały kiedyś trzy zespoły kulturowe, a mianowicie: kultura kreteńska, mykeńska i helladzka, a przedstawiciele tych kultur znali zarówno pismo hieroglificzne, jak i linearne. Jednakże za właściwy początek antycznej literatury greckiej uważa się moment powstania poematów Homera, gdyż dzieła te stanowią punkt graniczny miedzy epoką przedliteracką a literacką. 

Stanowią także źródło wiedzy o przemianach społeczno - ekonomicznych, jakie dokonały się na terenie Grecji. Otóż ustrój rodowy zostaje zastąpiony ustrojem demokratycznym. Czas, który nastał między wiekiem VIII a VI p. n. e został nazwany okresem archaicznym. W tym okresie nastąpił znaczący rozwój handlu i gospodarki oraz rozkwit liryki tworzonej przez takich poetów, jak Anakreont, Safona czy Tyrtajos. Okres między V a IV w. p. n. e  to okres klasyczny, w którym znacząco wzrasta rola Aten, dlatego nazywa się także ten czas okresem kultury attyckiej. Wtedy powstaje i rozkwita teatr oraz dramat, reprezentowany przez Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa. Rozwija się także filozofia, której ojcami są Sokrates, Platon i Arystoteles. Kolejny wiek, zwany epoką hellenistyczną, Grecja traci niepodległość, a Ateny przestają być głównym ośrodkiem kultury.

Drugim ośrodkiem niesamowitego wzrostu kultury był Rzym, w którym ustna twórczość poetycka istniała już od V w. p. n. e. Składały się na to głównie pieśni kultowe, magiczne i triumfalne. Właściwy rozwój literatury przypada na III w. p. n. e, w którym powstanie prozy wiąże się z zapożyczeniem pisma od Greków. W tym samym czasie Tytus Liwiusz dokonuje przekładu ,,Odysei” Homera. W II w. p. n. e powstaje teatr Plautusa, a wybitnym pisarzem tego okresu zostaje Terencjusz. Oryginalna twórczość rzymska rozwinęła się dopiero w I w. n. e, kiedy pojawił się Wergiliusz i Horacy, a ,,Eneidzie” przypisuje się miano narodowej epopei rzymskiej. Horacy tworzy swe pieśni, zwane później odami, a Owidiusz tworzy poezję elegijną i erotyczną. Na kres starożytności przypada moment, w którym upada Zachodnie  Cesarstwo, czyli rok 476 n. e. 

Znamiennym jest fakt, że w kulturze starożytnej Grecji powstają i rozwijają się trzy podstawowe rodzaje literackie. W VIII w. p. n. e. tworzy się epika. Liryka powstaje w okresie od VII do VI w. p. n. e., a w V p. n. e. powstaje teatr i dramat grecki.