Henryk Sienkiewicz „Krzyżacy” - charakterystyka Juranda ze Spychowa

Jurand ze Spychowa jest bohaterem powieści Henryka Sienkiewicza pt.: ,,Krzyżacy”. W chwili rozpoczęcia powieści jest mężczyzną w sile wieku. Od paru lat jest wdowcem, posiada jedyną i ukochaną córkę, Danusię. Jurand pała niesamowitą nienawiścią do Krzyżaków, gdyż to oni przed laty zamordowali mu żonę. Od tamtej pory żyje tylko chęcią zemsty i odwetu. 

Jurand przerażał swoim wyglądem. Wystarczy, że się pojawił, a już siał strach i grozę. Niemały wpływ na takie postrzeganie bohatera był brak jednego oka, co nadawało mu wyraz tajemniczy, nieprzenikniony i bardzo groźny. Ponadto dzielny rycerz był dobrze zbudowany, barczysty, miał jasne włosy oraz wąsy tego samej barwy. Nie rozstawał się także nigdy ze swoim wielkim, żelaznym toporem. Co ciekawe, dla przyjaciół i osób najbliższych, Jurand był osobą bardzo miłą i sympatyczną. Dla swojej jedynej córki zrobiłby wszystko, oddałby za nią życie. 

Ponieważ bohater jest osobą bardzo pamiętliwą i mściwą, jego jedynym celem od śmierci żony była chęć zemsty. Nią się karmił przez lata, co doprowadziło do sytuacji, iż był nazywany przez Krzyżaków ,,krwawym psem” albo ,,strasznym mazurem”. Zawsze bowiem był gotów do walki, zawsze żądny krwi. Kiedy Jurand zostaje pojmany przez Krzyżaków, Zygfryd de Lowe wydał rozkaz, aby żołnierze wypalili mu drugie oko, obcięli język oraz prawą dłoń. Przetrzymywali go także w lochach. Kiedy Krzyżacy stwierdzili, iż jest on już okaleczony najbardziej jak się da, wypuścili go, czyniąc bohaterowi jeszcze większą karę. Nie mógł bowiem trafić do domu, gdyż był niewidomy. 

Nie mógł także zapytać o drogę, gdyż nie miał języka. Zmiana, która nastąpiła w Jurandzie po okaleczeniu przez Krzyżaków była dwojaka. Bohater zmienił się bowiem nie tylko zewnętrznie, wskutek odniesionych ran. Zmienił się także wewnętrznie, psychicznie. Dowodem na to było darowanie życia swemu oprawcy, Zygfrydowi de Lowe. Także porwanie oraz śmierć ukochanej córki zmieniła naszego bohatera. 

Jedyne co nie uległo zmianie w Jurandzie to niezwykła waleczność oraz poczucie honoru, którego nikt nie był w stanie go pozbawić. Zawsze kierował się prawem rycerskim. Odważny rycerz żył honorowo i jako człowiek honoru umarł.