Jeremi Przybora - biografia, życiorys

Jeremi Przybora urodził się 12 grudnia 1915 r. w Warszawie, a zmarł 4 marca 2004 r. Był  najmłodszym dzieckiem Stefana Przybory (miejscowego cukiernika) i Jadwigi Kozłowskiej. Uczęszczał do ewangelickiego Gimnazjum im. Mikołaja Reja. Nie ukończył studiów, chociaż studiował anglistykę w Szkole Głównej Handlowej, a potem na Uniwersytecie Warszawskim. W roku 1937 objął posadę spikera w Polskim Radiu – wygrał konkurs.

Po wojnie pracował w Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia w Bydgoszczy. W 1948 roku poznał inżyniera Jerzego Wasowskiego. Razem postanowili stworzyć kabaret radiowy o nazwie „Eterek”. Było to słuchowisko radiowe o charakterze satyrycznym. Bohaterowie „Eterka” parodiowali najbardziej znane osoby, wychodzili jakby naprzeciw ponurej rzeczywistości polskiego socjalizmu. Bawili miliony ludzi.

Z Wasowskich założył Kabaret Starszych Panów. Z początku teksty do kabaretu były reżyserowane przez innych, potem zajęli się nimi sami prowadzący. W roku 1958 kabaret został po raz pierwszy pokazany w telewizji i z miejsca podbił serca widzów w całej Polsce. W spektaklach tych brali udział założyciele, ale i gwiazdy sceny kulturalnej, między innymi: Zdzisław Leśniak, Kalina Jędrusik, Wiesław Michnikowski, Czesław Roszkowski, Irena Kwiatkowska, Barbara Krafftówna, Edward Dziewoński, Krystyna Sienkiewicz, Wiesław Gołasa oraz Mieczysław Czechowicz. W teatrzyku Jeremiego Przybory parodiowano wszystko – począwszy od najprostszych scenek z życia codziennego, a skończywszy na postaciach z pierwszych stron gazet, wywołując salwy śmiechu u milionów Polaków.

Nieco później wyemitowano także kilka odcinków w kolorze. Należały one do cyklu Kabaretu Jeszcze Starszych Panów, w którym wystąpili między innymi: Jeremi Przybora, Jerzy Wasowski, Krzysztof Majchrzak, Piotr Fronczewski, Ewa Błaszczyk, Mieczysław Czechowicz, Roman Frankl, Bohdan Łazuka, Irena Kwiatkowska, Barbara i Maria Winiarskie, Joanna Szczepkowska, Kalina Jędrusik, Barbara Krafftówna, Edward Dziewoński, Bronisław Pawlik, Wiesław Michnikowski, Roma Buharowska i wiele innych znaczących postaci sceny rozrywkowej.

Po skończeniu swojej kabaretowej działalności Przybora podjął współpracę z teatrzykiem Wagabunda. Dużo pisał, spod jego pióra wyszły między innymi: „Baśnie Szeherezadka”, „Kabaret Starszych Panów. Wybór”, „Piosenki, które śpiewałem sam lub z Przyjacielem”, „Nieszczęśliwy wypadek podczas wniebowzięcia”, „Przymknięte oko opaczności. Memuarów cz. I”, „Przymknięte oko opaczności. Memuarów cz. II”, „Zdążyć z happy endem. Memuarów cz. III”, „Piosenki prawie wszystkie”, „Ciociu, przestrasz wujka”, „Dziecko Szczęścia. Listy z Podróży. Poczta trzecia”, „Miłość do magister Biodrowicz”, „Piosenki, które śpiewali inni”, „... słówko rymowane jak co roku”, „Teatr nieduży”, „Autoportet z piosenką”,  „Spacerek przez Eterek”.

W roku 1995 został uhonorowany nagrodą Diamentowego Mikrofonu przyznawanych dla ludzi związanych z Polskim Radiem. Za swoją działalność kulturalną został odznaczony także przez prezydenta Polski – Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Był postacią wybitną, o nieprzeciętnym umyśle. Wprowadził do ponurego świata polskiego socjalizmu nutkę optymizmu i uśmiechu.

Zmarł w roku 2004, pochowany został w Warszawie na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym. W Opolu możemy znaleźć pomnik jego postaci w nieodzownym cylindrze na głowie.