Tadeusz Miciński „Lucyfer” - interpretacja i analiza wiersza

Utwór Tadeusza Micińskiego pt.: ,,Lucyfer” pochodzi z wydanego w 1902 r. tomu poezji pt.: ,,W mroku gwiazd”. Miciński przedstawia w nim alternatywną wobec poezji Leopolda Staffa propozycję, podejmuje z nim mimowolny dialog. ,,Sny o potędze” oraz ,,W mroku gwiazd” ,,wyznaczają dwa bieguny Młodej Polski”.

Wiersz pt.: ,,Lucyfer” to manifest osobowości wydanej na pastwę żywiołów, na pastwę losu, osobowości rozbitej, szukającej swojego miejsca we wszechświecie. Podmiotem lirycznym jest tytułowy Lucyfer - niegdyś anioł służący Bogu, który przez swoje nieposłuszeństwo i bunt został ,,strącony z Niebiosów”. Jego imię z łaciny znaczy ,,nosiciel światła”, ,,gwiazda zaranna”. Podejmując walkę z Archaniołem Michałem skazał się na wieczną poniewierkę, stracił przyjaźń i miłość Stwórcy.

Utwór Micińskiego jest jakby próbą wiwisekcji wnętrza upadłego Anioła. Próbuje on określić sam siebie, każdy wers rozpoczyna się od zaimka ,,ja”, po czym Lucyfer dookreśla swoje cechy, swoją osobowość. Na początku nazywa się ,,płomieniem bożym” lecącym wciąż w dal. Nie wie więc dokąd zdąża, gdzie biegnie, ma świadomość, że jest cząstką Boskiego planu, elementem wszechświata. Mówi, że rozpala czerwień zorzy własną ,,iskrą bólów”, ,,gwiazdą bezmocy”. Jest więc pomimo swej pozornej potęgi słaby, cierpi. W kolejnej strofie przedstawia siebie jako króla komet, a więc władcę kosmosu, jest niespokojny - ,,duch się w nim wichrzy”, jest gwałtowny, popędliwy, ale potrafi też być cichy jak grobowiec. Jego oblicze jest pełne szpetności, brzydoty, w nim bowiem kryje się ohyda i ,,trupiość mogił”.

Mówi, że jest ,,otchłanią tęcz”, ma więc ich cały blask i moc, a jednak nie jest szczęśliwy- ,,płakałby nad sobą”. Kroczy wciąż przez świat niosąc tylko ból i zgryzotę, śmierć i nienawiść, a wraz z nimi poczucie zniechęcenia. W ostatnim dystychu wiersza, Lucyfer, wspomina o swoim największym wrogu: jest nim Słońce, które wschodzi każdego dnia, by wielbić Boga. Szatan nienawidzi światła, ono przypomina mu spokojne dni przy boku Stwórcy. Wtedy nie musiał gnać bez celu, niszczyć, siać zła i bólu - miał przy sobie Najwyższego, mógł być szczęśliwy i tylko jego pycha i zarozumiałość zniweczyły raz na zawsze jego szansę na radosną wieczność. Miciński podkreśla tragizm Lucyfera, jego wewnętrzne rozterki, dręczącą świadomość znikomości jego poczynań. Szatan jest smutny, wie, że wypowiadając wojnę Bogu skazał sam siebie na klęskę.

Poeta stosuje liczne środki stylistyczne w celu ukazania rozterek duszy Lucyfera rozdartego między zbrodnię i świętość, mieszczącego w sobie potęgę i kruchość oraz podkreśleniu nieustannie toczącej się walki między dobrem i złem, są to m.in. antytezy np. ,,ja piorun burz- a od grobowca cichszy”, porównania np. ,, lecący z jękiem w dal -- jak głuchy dzwon północy”, epitety np. ,,zwiewną piramidę”, oksymorony np. ,,rajów pożoga”. Utwór składa się z trzech strof czterowierszowych i dystychu o regularnych rymach abab, jest przykładem liryki refleksyjnej, wyznaniowej.