Pokolenie Kolumbów - Dramat Pokolenia Kolumbów - rozwiń temat

„Pokolenie Kolumbów” jest określeniem stosowanym wobec osób urodzonych około roku 1920, którym historia naznaczyła bardzo ambiwalentną, trudną do zaakceptowania rolę.

Z jednej strony członkowie tej generacji jako jedni z pierwszych urodzili się w wolnej Polsce odzyskanej po stu dwudziestu latach zaborów. Czekało ich więc bardzo trudne zadanie - zbudowanie państwowości na gruzach pozostawionych przez okupantów, bez żadnych wytycznych ze strony poprzednich pokoleń, te bowiem, które mogły pamiętać życie w wolnym kraju, dawno już przeminęły. Na młodych ludzi spadł więc obowiązek odrywania zupełnie nowych obszarów wiedzy i systematyzowanie wszelkich aspektów ich nowego „domu” z myślą o surowej ocenie, jaką wydadzą im kolejne pokolenia.

Wielkie zadania budzą jednak w młodych ludziach wielkie aspiracje i marzenia, podobnie było więc również zapewne w przypadku dwudziestowiecznych Kolumbów. Czekały na nich zaludniające się uniwersytety, powstające z gruzów fabryki, tysiące możliwości uśpionych przez ucisk zaborców - nieograniczona przestrzeń dla młodzieńczej werwy i entuzjazmu, które zawsze pragną świat zmieniać na lepsze, gorąco wierząc, iż są w stanie tego dokonać. Wielkie plany maturzystów z 1939 roku pokrzyżowała jednak „apokalipsa”, która wraz z wybuchem II wojny światowej zaczęła spełniać się na ich oczach. Marzenia o zmienianiu świata na lepsze zastąpiły wtedy pragnienia świata jakiegokolwiek - jakiegokolwiek innego poza tym, który zaczął ich otaczać. Osiągnięcia naukowe i artystyczne zeszły na dalszy plan w sytuacji, gdy każdy dzień stał się walką o przeżycie własne i swoich bliskich, kiedy za każdy przejaw wolnomyślicielstwa można było zapłacić śmiercią.

Wielu spośród członków Pokolenia Kolumbów już w bardzo młodym wieku dało się poznać jako jednostki wybitne w określonej dziedzinie, nic więc dziwnego, że nawet w czasie wojny pragnęli kontynuować swoją działalność. Stale przeszkadzał jej jednak obowiązek patrioty, który absorbował na tyle, iż niewiele czasu pozostawało już na twórczość artystyczną, czy naukową. Kolumbowie musieli więc często wybierać pomiędzy pracą nad własnym talentem, a działaniem w konspiracji i aktywną walką na froncie, wybierając zazwyczaj właśnie ów los ryzykowny, w finale tragiczny dla wielu z nich. Trudność polegała jednak na tym, że NIE POTRAFILI wybierać inaczej, kierowani zasadami, jakie bardzo głęboko wpoili im rodzice i dziadkowie. To pokolenie zostało wychowane do czynów wielkich, nikt jednak nie przypuszczał, że zrealizują się one w tak tragicznej ofierze, polegającej głównie na tym, by z ową „wielkością” umieć umierać.