Przedmowa Witolda Gombrowicza do „Trans-Atlantyku”

„Trans-atlantyk” Witolda Gombrowicza po raz pierwszy ukazał się w Paryżu w roku 1953, pierwsze wydanie w Polsce nastąpiło cztery lata później,  w czasie krótkotrwałej odwilży po objęciu władzy przez Władysława Gomułkę w październiku 1956 roku. Książka opowiada o rejsie pisarza do Argentyny, odbytym na pokładzie statku „Chrobry”. Liniowiec przybija do Buenos Aires tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej. Gombrowicz postanawia nie wracać do kraju, ale zostać w Argentynie. Zaczyna pracować jako urzędnik, nawiązuje kontakty z miejscową Polonią.

Wszystkie te przeżycia znalazły się w książce, co ciekawe, przedmową opatrzone było tylko polskie wydanie, jakby sam Gombrowicz czuł, że wzbudzi ono w Polsce wielkie kontrowersje. I tak się zresztą stało, po ukazaniu się francuskiego wydania spadła na pisarza fala krytyki. Stąd pomysł napisania przedmowy, w której autor tłumaczy się ze swoich intencji oraz apeluje, by nie odczytywać jego książki jako krytyki spraw narodowych. Gombrowicz tłumaczy, że Polacy nie mają dystansu do tych kwestii a przy pisaniu „Trans-atlantyku” chciał, by czytelnicy zastanowili się nad nimi. Jednocześnie twórca podkreśla, że opinie i wydarzenia przez niego opisane wynikają z subiektywnego,...