Paul Gauguin „Skąd pochodzimy...” - opis, interpretacja obrazu

Paul Gauguin (1848-1903) był wybitnym malarzem, urodzonym we Francji. Znaczną część życia spędził poza ojczyzną - głównie w Danii i ukochanej przez niego Polinezji (Tahiti). Wszystko to miało wielki wpływ na jego twórczość, która w pewnym stopniu zrywała z wiodącym wówczas impresjonizmem. Gauguin zrezygnował ze wspaniałych przedstawień przedmiotów i postaci, gdyż w jego obrazach pełniły one funkcję znaków, symboli. Także wojaże w egzotyczne kraje spowodowały zmianę w jego sposobie malowania. W Polinezji Gauguin docenił prostotę i naturalność, które coraz częściej zaczęły pojawiać się na jego płótnach.

„Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?” to dzieło określane mianem postimpresjonistycznej alegorii. Na przestrzeni jakiegoś tajemniczego, budzącego zdziwienie ogrodu, przedstawieni zostali ludzie znajdujący się w najróżniejszych sytuacjach. Na płótnie możemy wyróżnić 12 postaci w odmiennych przedziałach wiekowych - od niemowlęctwa, po późną starość. Wszystko wydaje się być spięte taką właśnie klamrą, gdyż noworodek znajduje się na lewym krańcu dzieła, a zmęczona życiem kobieta przykucnęła na jego prawej krawędzi (warto zwrócić uwagę, że w jej otoczeniu obumiera także natura). Wszystko to, co umieszczone zostało wewnątrz tej ramy, rozgrywa się w ludzkim życiu. Pośród ludzkich istot dostrzec możemy także zwierzęta, które od lat są z nami związane. Pojawiają się pies, koza, kot i ptaki.

Przedstawiona przez artystę wizja ludzkiego życia rozgrywa się w tajemniczym ogrodzie. Miejsce to przypomina raj, wydaje się być spokojne, bezpieczne i wolne od chaosu. Piękny krajobraz obfituje w zieleń i błękit, co doskonale oddaje spokojną atmosferę. Umieszczeni w nim ludzie oddają się codziennym czynnością - spacerują, odpoczywają, jedzą owoce. Na płótnie nie dostrzeżemy żadnych smutnych wyznaczników człowieczeństwa. Brak tutaj przemocy, wojen, nienawiści. Po lewej stronie obrazu, blisko jego środka, znajduje się niebieska statua, przedstawiające tajemnicze bóstwo. Jego rozłożone w pokojowym geście ręce wydają się mówić: „nie ma się czego bać”. W centralnym punkcie umiejscowiona jest postać, która zrywa jakiś owoc. Zapewne można potraktować to jako nawiązanie do biblijnej historii.

Miejsce przedstawione na obrazie Paula Gauguina zapewne jest rajem. Nie jest to jednak znany z tradycji chrześcijańskiej Eden. To miejsce znajduje się na ziemi i człowiek może do niego dotrzeć. Obraz powstał w okresie, gdy artysta mieszkał na Tahiti. Chciał tam uciec od zgiełku cywilizacji, odpocząć od codziennego zamętu. Być może to dlatego pokazał, że cykl życia ludzkiego najlepiej przebiega na łonie natury, gdzie człowiek jest najbliżej swoich korzeni.