Stanisław Dygat - biografia, życiorys

Polski pisarz, felietonista, dramaturg i scenarzysta pochodzenia francuskiego. Urodzony 5 grudnia 1914 r. w Warszawie, jako syn architekta Antoniego Dygata, wnuk Ludwika Dygata, który walczył w powstaniu 1863 roku.

Ukończył studia filozoficzne i architektoniczne. Był redaktorem w pismach „Kuźnica” oraz „Twórczość”, a także „Przegląd Kulturalny”.

Jego debiut, wydana w 1946 r. powieść „Jezioro Bodeńskie” to swoisty rachunek sumienia dla polskiej inteligencji czasów przedwojennych. Jest to próba odpowiedzi na pytania moralno-etyczne Polaków żyjących w tamtych czasach. Można w tym dziele odnaleźć wątki autobiograficzne. „Jezioro…” doczekało się ekranizacji za sprawą Janusza Zaorskiego, podobnie jak kolejna powieść Dygata, wydane w 1948 r. „Pożegnania” (przeniesione na ekran przez Wojciecha Jerzego Hasa).

Zajmował się także tłumaczeniami, przekładał m.in. Szekspira (np. „Wieczór Trzech Króli”,„Król Edyp”).

Stanisław Dygat prezentuje w swojej twórczości nurt prześmiewczo-rozrachunkowy, polemizujący z polską tradycją romantyczną. Jego utwory są niejednokrotnie swoistym manifestem sposobu myślenia pokolenia „Kolumbów”, ich wątpliwości, dylematów.

Był dwukrotnie żonaty, obie jego żony: Władysława Nawrocka i Kalina Jędrusik, były popularnymi w tamtych czasach aktorkami, sam Dygat natomiast był jednym z najchętniej granych autorów polskich.

Dygat napisał wiele scenariuszy i adaptacji teatralnych i filmowych. Jego działalność nie podobała się rządzącej wówczas w Polsce partii, zarzucano mu „szkalowanie charakteru polskiego”. Miał odpowiedzieć na ten zarzut stwierdzeniem, że nie chce być uczonym polskości i że wyszukiwanie we własnym narodzie rzeczy budzących wątpliwości jest jedną z cech prawdziwego patriotyzmu. W 1964 r. Dygat, zgodnie z tymi przekonaniami podpisał „List 34” domagający się wolności słowa, a w 1976 r. także „Memoriał 101”, który sprzeciwiał się zmianom w Konstytucji PRL.

Zmarł na atak serca 29 stycznia 1978 r. w Warszawie.