Adam Mickiewicz „Upiór” - interpretacja, opracowanie

Wiersz „Upiór” autorstwa Adama Mickiewicza to wzruszająca historia nieszczęśliwej miłości. W piękny, lecz zarazem dramatyczny, sposób autor ukazuje nam oblicze nieszczęśliwej miłości. Jak bardzo może cierpieć człowiek, który zazna tego uczucia i – jak się okazuje – jego męki niekoniecznie kończą się wraz z końcem ziemskiego życia, ale mogą trwać także po śmierci.

Tytułowy upiór to zjawa pokutująca za popełniony przez siebie grzech ciężki, a mianowicie odebranie sobie życia. Z tego powodu nie może on zaznać wiecznego szczęścia, lecz błąka się w nieskończoność, cierpiąc za swój straszny czyn. W chwili jego popełnienia był on młodym mężczyzną, który nieszczęśliwie się zakochał. Nie mógł jednak wyznać miłości swojej wybrance, dlatego niewyobrażalnie cierpiał z tego powodu. Postanowił więc podjąć ostateczną decyzję i zakończyć swoją męczarnie. Jednakowoż jego późniejszy los wcale nie jest lepszy. Zawieszony pomiędzy dwoma światami, co roku powstaje z grobu w Dzień Zaduszny, by na nowo przeżywać to, od czego tak bardzo chciał uciec. Snuje się wtedy po ziemi jako upiór. Jest to kara za zuchwały czyn, który popełnił. Sam zdaje sobie doskonale sprawę, jakiego okropieństwa się dopuścił i może nawet teraz go żałuje, ale kiedy przemawia, widzimy, jak bardzo dużym był jego zawód, jak mocno go przeżył: „Serce ustało, pierś już lodowata,/ Ścisnęły się usta i oczy zawarły/ Na świecie jeszcze, lecz już nie dla świata!”.

Jednak nawet w najczarniejszych myślach nie przypuszczał, że z powodu samobójstwa spotka go taki los. Z tego powodu została dla niego zamkniętą droga do nieba, a na ziemi także nie zaznaje spokoju. W końcu – czy za spokój można uznać błąkanie się po ziemi i ciągle, na nowo, przeżywane najgorszego uczucia, o którym chciało się zapomnieć? Mężczyzna musi znosić te męki corocznie budząc się w tym szczególnym dniu: „(...) duch nadziei życie mu nadaje,/ Gwiazda pamięci promyków użycza,/ Umarły wraca na młodości kraje/ Szukać lubego oblicza”.

W dalszej części utworu młodzieniec zdradza, dlaczego zmuszony jest do tych licznych powrotów oraz w jaki sposób mógłby się przed nimi uchronić:„O sprawiedliwy, lecz straszny wyroku!/ Ujrzeć ją znowu, poznać się, rozłączyć;/ I com ucierpiał, to cierpieć co roku,/ I jakem skończył, zakończyć”.

Jednakże nigdy tak się nie dzieje i jego pokutna wędrówka dobiega końca się wraz z końcem Zaduszek. Będzie on teraz zmuszony znów odczekać cały rok, by przebyć ją na nowo.

Utwór ten to bardzo smutna historia miłosna. Czytając go zauważamy także wiele odwołań do kultury ludowej. Utwór zawiera również wiele cech, które zbliżają go do ballady, m.in. opiera się na wierze w zjawy, a także ludowej moralności, która zakłada, że grzesznika zawsze dosięgnie kara.