Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
unikalne i sprawdzone wypracowania

Stanisław Staszic - biografia, życiorys

Filozof, publicysta i pisarz doby oświecenia – Stanisław Staszic. Duchowny i filantrop. Prekursor badań terenowych, propagator turystyki górskiej. Geolog i geograf. Zaufany mąż stanu o naprawdę wielkim sercu.

Staszic przychodzi na świat w 1755 r. jako syn burmistrza miasta Piła. Kończy tamtejszą szkołę parafialną, a następnie szkołę średnią w Poznaniu i seminarium duchowne w tym samym mieście. Po uzyskaniu święceń w 1778 r. wyjeżdża na dalsze studia do Paryża, gdzie zgłębia nauki przyrodnicze. W 1780 r. odbędzie także podróż do Włoch. Stanu kapłańskiego wprawdzie nigdy nie porzuci, ale jego aktywność nabierze wtedy zupełnie nowego wymiaru.

Po powrocie do kraju w 1781 r. zostaje wychowawcą dzieci Andrzeja Zamoyskiego. W okresie od 1788 do 1791 jest proboszczem w Turobinie. Aktywnie uczestniczy w duchu obrad Sejmu Czteroletniego, będąc żarliwym zwolennikiem reform, co przekłada się na tworzone przez niego teksty. Po trzecim rozbiorze Polski Staszic zajmuje się działalnością naukową oraz polityczną. Od 1808 r. do 1826 r. jest prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, zaś w okresie 1807-1815 – członkiem Izby Edukacyjnej i Dyrekcji Edukacji Narodowej Księstwa Warszawskiego. Należy ponadto do Towarzystwa Elementarnego do Ksiąg i wielu innych organów, z których istotnymi piastowanymi przez niego stanowiskami są: przynależność do Rady Stanu (od 1810), funkcja dyrektora Dyrekcji Przemysłu i Kunsztów w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, wreszcie urząd ministra Stanu Królestwa Polskiego otrzymany w 1824 r.

Działalność na rzecz szkolnictwa przekłada się także na założenie w 1816 r. Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach oraz Instytutu Agronomicznego w Marymoncie. Obejmuje także utworzony w 1816 r. Królewski Uniwersytet w Warszawie. W tym samym roku zakłada Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze, które jest w tych czasach największym w Europie tego typu przedsięwzięciem. HTR zajmowało powierzchnię 6000 hektarów gruntu, posiadało wspólne tartak, młyny, cegielnie. Chłopi przypisani do tych ziem zostali zwolnieni z obowiązku pańszczyzny i mogli obrabiać na użytek własny nie tylko grunty, ale i lasy oraz stawy rybne. W swoim testamencie Staszic przeznaczył spore sumy na instytucje charytatywne oraz ośrodki społeczne. Jego spadkobiercami byli m.in. Instytut Głuchoniemych w Warszawie, wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, stołeczne szpitale, przytulisko dla ubogich i in.

Jest on autorem prac geologicznych i geograficznych. Po wyprawie naukowej w Tatry w 1805 r. napisze traktat „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski”. W okresie obrad Sejmu Wielkiego powstaną z kolei „Przestrogi dla Polski”, będące wyrazem patriotycznej troski o przyszłe losy ojczyzny. Stanisław Staszic to także autor dzieła uważanego za pierwszy głos w sprawie konieczności przeprowadzenia reform, jaki zostanie podjęty także w trakcie obrad sejmowych pt.: „Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego” (1787).

Staszic umiera w Warszawie, gdzie zostaje pochowany w kościele Kamedułów na Bielanach. Jego pogrzeb stał się wielką manifestacją, według szacunków brało w nim udział 14 tysięcy żałobników.

Podobne wypracowania do Stanisław Staszic - biografia, życiorys