Adam Mickiewicz „Pierwiosnek” - interpretacja i analiza utworu

„Pierwiosnek” to utwór, który rozpoczyna cały cykl „Ballad i romansów” wydanych w 1822r. Jest to wiersz oparty na rozmowie podmiotu lirycznego z „najrańszym” ze wszystkich kwiatków.

Utwór rozpoczyna się opisem momentu, w którym pojawia się pierwiosnek. „Ledwie zadzwonił skowronek, / Najrańszy kwiatek pierwiosnek / Błysnął ze złotych obsłonek.” Już przez samo to przedstawienie możemy domyślać się, że kwiat ów jest czymś szczególnym dla podmiotu lirycznego. Warto zastanowić się tutaj nad funkcją, jaką może pełnić roślina. Sama nazwa mówi nam, że pojawia się na samym początku wiosny. Jest więc zapowiedzią nowego porządku, wybuchu życia. Taką rolę może też pełnić w „Balladach i romansach”, zwiastując przyjście czegoś nowego, świeżego.

Utwór zbudowany jest z dziesięciu tetrastychów, w których każdy wers liczy 8 sylab. Pojawiają się rymy okalające, przeplatane oraz parzyste. W utworze odnajdziemy także bogactwo środków stylistycznych, m.in. apostrofy, anafory, porównania, epitety i metafory.

Podmiot liryczny ukazuje się jako świadek narodzin kwiatka. Od razu zwraca się do niego w tych słowach: „Za wcześnie, kwiatku, za wcześnie, / Jeszcze północ mrozem dmucha…” Jak widzimy, ostrzega on roślinę mówiąc, że jeszcze nie pora na jej przyjście. Roślina odpowiada, że jej życie i tak jest krótkie, a lepiej przeżyć jeden dzień w kwietniu, niż „w jesieni całe grudnie”. Ze słów podmiotu lirycznego możemy także wywnioskować, że nie odbiera pierwiosnka jako szczególnie urodziwego kwiatka. Daleko mu przecież do róż, czy chociażby tulipanów. Jednak to właśnie on znajdzie się w wianku zaplatanym przez postać mówiącą. Sama roślina jest przekonana, że zostanie mile przyjęta przez przyjaciół i kochankę, gdyż jest „wiosny młodej aniołkiem”.

„Pierwiosnek” to utwór, który nosi pewne cechy manifestu literackiego. Poprzez odwołania do świata przyrody poeta pokazuje jak rodzi się nowa poezja. Pierwiosnek to prosty kwiatek, prosta jest także budowa wiersza, pojawiają się w nim zdrobnienia i banalne rymy. Daleko mu do poetyki klasycyzmu, która wielki nacisk kładła na formę. Jest to więc zapowiedź nowego rodzaju twórczości zwracającej się ku rzeczom prostym, codziennym. Pojawia się także motyw kobiety, co zwiastuje, że miłość stanie się jednym z najchętniej podejmowanych tematów.