Ignacy Krasicki „Hymn do miłości Ojczyzny” - interpretacja i analiza wiersza

„Hymn do miłości ojczyzny” to utwór Ignacego Krasickiego, ogłoszony w 1774 roku, w dwa lata po pierwszym rozbiorze Polski. Niektóre źródła podają, że hymn został odczytany przez biskupa Krasickiego w czasie słynnych obiadów czwartkowych, spotkań organizowanych przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego dla najbardziej znanych i wybitnych polskich intelektualistów. Z kolei inne źródła twierdzą, że „Hymn...” został zamieszczony bezimiennie w „Zabawach przyjemnych i pożytecznych”, pierwszym w Polsce piśmie literackim, wydawanym w Warszawie w latach 70. osiemnastego stulecia. Utwór został hymnem Szkoły Rycerskiej, placówki kształcącej niezamożną młodą szlachtę z prowincji. Po ukończeniu szkoły wychowankowie wstępowali do wojska lub służyli w administracji. Szkoła, założona przez króla Stanisława Augusta w 1765 roku, istniała przez prawie trzydzieści lat.

„Hymn do miłości ojczyzny” ma osiem wersów, każdy z nich złożony jest z jedenastu zgłosek. Rymy w układzie ab ab ab cc. Podmiot liryczny indywidualny, liryka inwokacyjna. Utwór jest hymnem, czyli opowiada o podniosłych i ważnych kwestiach. Jego tematyka zawiera się w tytule: hymn ma wzbudzić uczucia patriotyczne, miłość do ojczyzny.
„Święta miłości kochanej Ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!”.

Drugi wers pokazuje, że zdolni do kochania ojczyzny i patriotyzmu są tylko ludzie uczciwi, kierujący się zasadami. Warto kształtować te zasady i żyć uczciwie, bo patriotyzm to jedna z najważniejszych cech ludzkich, świadczących o tym, że człowiek jest człowiekiem.
„Dla ciebie zjadłe smakują trucizny
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe”.

Dla ojczyzny warto wiele przecierpieć, narazić swoje zdrowie, zakosztować „zjadłej” czyli zjadliwej, mocnej trucizny. Warto też dać zakuć się w pęta, czyli wtrącić do więzienia. Te dwa wersy mają uzmysłowić odbiorcy, że patriotyzm ma swoją wysoką cenę, ale warto ją zapłacić.

„Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe”.

Ci, którzy poświęcają się dla ojczyzny, mogą liczyć na nagrodę - o ich dzielności świadczyć będą nie tylko „chwalebne blizny”, zdobyte na polu walki, ale i zalety umysłowe - honor, dyscyplina, męstwo. Dla ojczyzny nie ma zbyt dużych poświęceń:

„Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać”.

Prawdziwy patriota powinien być gotów na poświęcenie dla ojczyzny osobistego szczęścia, kariery a nawet życia. Śmierć za ojczyznę jest chwalebna i miła. Podmiot liryczny wychwala patriotyzm w ostatecznej i radykalnej formie, kiedy nie liczy się nic poza uwielbieniem i poświęceniem dla kraju.

Autor wiersza być może przeczuwał, że wkrótce dla Polski nadejdą jeszcze gorsze czasy, trudno zresztą w to wątpić, Ignacy Krasicki był przecież człowiekiem rozsądnym, o sporym rozeznaniu w sytuacji międzynarodowej i polityce. Autor chciał wpoić młodemu pokoleniu bezgraniczną miłość do ojczyzny. Miłość taka nie zawaha się przed największym poświęceniem. Swoją twórczość traktował jako misję naprawy społeczeństwa, na którą nie pozostało zbyt wiele czasu. O tym, że Krasicki miał rację, mogą przekonywać kolejne wydarzenia historyczne, łącznie z utratą niepodległości na rzecz zaborców.