Julian Tuwim „Prośba o piosenkę” - interpretacja i analiza wiersza

„Prośba o piosenkę” to ironiczny i przewrotny tytuł wiersza Juliana Tuwima. Twórca, świetnie obeznany z kanonami poezji klasycznej (da temu wyraz za trzy lata, w zbiorze „Rzecz czarnoleska”), wykłada własną filozofię twórczości. Naśladując nieco starożytne i renesansowe hymny, zwraca się do Boga z prośbą o natchnienie poetyckie.

„Jeżelim, Stwórco, posiadł Słowo, dar twój świetny,
Spraw, by mi serce biło gniewem oceanów,
Bym, jak dawni poeci, prosty i szlachetny,
Wichurą krwi uderzał w możnych i tyranów”.

Prośba Tuwima jest bardzo konkretna, chce być głosem odrzuconych i biednych, chce wyrażać ich pragnienia i tęsknoty. Nie chodzi mu o opiewanie piękna przyrody czy opisy przeżyć wewnętrznych, wywołanych miłosnymi rozterkami. Twórczość ta nie ma być górnolotna i podniosła, nie ma przypominać hymnów, bo do prostych ludzi hymny nie trafiają. Adresatami wierszy Tuwima ma być biedota, ludzie niewykształceni, stąd też prośba o piosenkę, bardziej popularną wśród ludu formę twórczości, niż wiersz. Kogo rzecznikiem chce być Tuwim?

„Tych, którzy w zżartej piersi pod brudną koszulą
Czcze serca noszą, krzycząc za kawałek chleba,
A biegną za orkiestrą, co gra capstrzyk królom”.

Tuwim prosi o talent poetycki, tak by jego utwory były tak doskonałe i dopracowane, by bezbłędnie trafiały w cel:

„Aby ci, w których palnę, prosto w łeb dostali
Kulą z sześciostrzałowej, błyszczącej piosenki!”.

Wiersz Tuwima jest konkretny, zwięzły i lapidarny. Tym różni się od starożytnych czy renesansowych hymnów, oraz oczywiście żartobliwą formą, szczególnie w końcówce – znakomita, soczysta metafora: „kula z sześciostrzałowej, błyszczącej piosenki”. Tuwim wykłada swój punkt widzenia. Warto podkreślić, że od strony warsztatowej wiersz pisany jest klasycznym trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie. Podmiot liryczny utworu ma formę bezpośrednią, ujawnioną – niewątpliwie jest nim sam autor. W pierwszych wersach występuje apostrofa, odniesienie się do Stwórcy. Język wiersza wzbogacają metafiry i epitety: oprócz wspomnianej już, także zżarta pierś, brudna koszula. Rymy krzyżowe, żeńskie: abab.