Zofia Nałkowska „Medaliony”, Tadeusz Borowski „Opowiadania” - porównanie bohaterów (charakterystyka porównawcza)

Zarówno w „Medalionach”, jak i „Opowiadaniach” Borowskiego został poruszony temat okrucieństwa II wojny światowej. Pierwsze dzieło jest zbiorem ośmiu krótkich historii, osadzonych w realiach okupacji niemieckiej. Tłem akcji utworów Tadeusza Borowskiego jest głównie obóz koncentracyjny, w którym przebywają ich bohaterowie.

W „Medalionach” poznajemy wiele różnych postaci, tym ludziom udało się przetrwać straszny czas wojny. W swoim życiu zetknęli się z tak wieloma obrazami bestialstwa i ogromnej krzywdy ludzkiej, że świat ich wartości stał się bardzo zdeformowany. Czytelnik śledzi historię tych postaci, ale nie ma wglądu w psychikę. Tego co dzieje się w ich wnętrzu może domyślać się tylko po zachowaniach. Kiedy Michał P. znajduje w transporcie zwłoki swoich najbliższych, wpada w wielką rozpacz. Podejmuje także decyzję o ucieczce z miejsca, w którym pracuje. Można wywnioskować co działo się w jego głowie, ale nigdzie nie zostało to powiedziane wprost.

Bohaterami „Medalionów” są ludzie stykający się z okropnym obrazem świata wojennego. Ten kontakt przynosi im wiele cierpień i bólu. Najczęściej są ofiarami, ale dane jest nam poznać także ludzi z drugiej strony. Mężczyzna przesłuchiwanyprzez komisję w opowiadaniu „Profesor Spanner”, jest człowiekiem cynicznym, który w procesie przetwarzania ciał na mydło nie widział nic złego.

„Opowiadania” Tadeusza Borowskiego przedstawiają realia życia w obozie koncentracyjnym. Ich głównym bohaterem jest Tadek, często utożsamiany z autorem (co jest mylnym postępowaniem). Jest on człowiekiem bardzo inteligentnym, dogłębnie analizującym rzeczywistość, w której przyszło mu funkcjonować. Pełni funkcję vorarbeitera - co w można tłumaczyć jako „brygadzista”. W obozie jest postawiony w hierarchii nieco wyżej niż inni więźniowie. Bierze się to stąd, że ma on świadomość tego, iż chcąc przetrwać ten czas musi zaakceptować narzucone reguły gry. Nie wciąga ich w swój światopogląd, ale działa zgodnie z nimi. Dlatego nigdy nie bije z własnej woli, nie znęca się nad więźniami dla przyjemności, jego postępowanie powodowane jest przez konieczność.

Bohater Borowskiego to człowiek zlagrowany - odrzucający wyższe wartości w myśl zachowania własnego życia. Proces ten nie przebiegł w nim jednak do końca - dręczą go moralne rozterki, często nie może znieść widoku roztaczającego się przed jego oczami. Jednak chcąc przeżyć musi zgodzić się na reguły gry silniejszego.

Postaci występujące w obu tomach opowiadań, w konfrontacji z wojną pragną uniknąć śmierci. W „Medalionach” często działają heroicznie, bohatersko, są odważni do ostatnich chwil. Nie akceptują takiego świata, chcą uciec od okrucieństwa. W „Opowiadaniach” Borowskiego, Tadek ma podobne pragnienia, realizuje je jednak w inny sposób - poddając się reżimowi.