Homer „Odyseja” - problematyka dzieła

„Odyseja” Homera to jeden z najważniejszych utworów starożytnej Grecji, który legł u postaw literatury późniejszej, a jego motywy wykorzystywane były przez autorów aż po współczesność („Ulisses” Jamesa Joyce'a).

Utwór prezentuje dzieje wybitnej jednostki ludzkiej, bohatera wojny trojańskiej, który przeżywa różnorodne i dramatyczne przygody podczas swej dziesięcioletniej wędrówki po morzach. Dominującym w dziele jest wątek nowelistyczny, opierający się  na znanym motywie powrotu męża po długiej nieobecności, zastającego w domu wierną żonę napastowaną przez zalotników, którzy myślą, że on nie powróci i zemście na nich. Pobocznym motywem jest tu wątek syna, który rusza na poszukiwania ojca. Mieści się tu również tęsknota za utraconą ojczyzną i pozostawioną rodziną.

Wątek baśniowy jest uzasadnieniem aż tak długiego okresu wędrówki morskiej i nieobecności bohatera po skończonej wojnie. Charakter baśniowy mają wszystkie przygody jakie spotykają bohatera. 

Wątek eschatologiczny ujawnia się w katabazie Odyseusza do świata podziemnego, czyli krainy umarłych. Także pobyt u Kalipso może się tu mieścić, ponieważ jej imię oznacza „kryjąca”, a więc jest boginią śmierci i może być echem mitu o więzionym w świecie zmarłych bohaterze. 

Wszystkie przygody jakie spotykają Ulissesa, są tak naprawdę ucieleśnieniem zagrożeń, jakie czyhają na człowieka. Mogą to być niebezpieczeństwa wypływające z wnętrza człowieka i taką prawdę niesie zdarzenie u cyklopa (obnażając pychę i próżność Odyseusza) oraz otrzymanie od Eola worka z wichrami, które zazdrosna, chciwa i podejrzliwa załoga otwiera, myśląc, że znajduje się tam skarb. Liczne pokusy, które mogą uwodzić człowieka pokazuje pobyt u Kalipso, której urok zatrzymuje bohatera aż na siedem lat, ale także mamiący urok lotosów, syreni śpiew kuszący mądrością odrywającą od rzeczywistości oraz Kirke zamieniająca pożądliwych mężczyzn w świnie. 

Utwór pod warstwą pięknej i ciekawej historii kryje wielką mądrość życiową i pokazuje zawiłości losu człowieka, który zawsze walczyć musi z wielką ilością przeciwności, które pochodzą nie tylko ze świata zewnętrznego, ale i jego ułomności wewnętrznej.