Biblijny Samuel - życiorys, dokonania

Imię Samuel oznacza z hebrajskiego „Bóg wysłuchał”. Syn Anny i Elkana narodził się dzięki boskiej interwencji, gdyż kobieta ta była bezpłodna. Jej wielkie pragnienie posiadania potomstwa sprawiło, że kobieta wiele dni spędziła w świątyni, modląc się do Boga i prosząc  o zesłanie jej syna, którego przeznaczeniem będzie służba Jahwe.

Gdy Samuel dorósł, został oddany pod opiekę kapłanowi Helemu. Przebywający w świątyni młodzieniec usłyszał głos Boga. Pan przepowiedział mu, że unicestwi ród Helego ze względu na niegodziwość jego potomków – Pinchasa i Chofniego. Wkrótce rzeczywiście okazało się, iż obydwaj mężczyźni zginęli w walce z Filistynami, a ich ojciec, dowiedziawszy się o losie dzieci, także opuścił ten świat.

Będąc już człowiekiem w pełni ukształtowanym, Samuel stanął na czele Izraela. Zaczął wtedy nawoływać swój lud, by odrzucił pogańskie praktyki i oddawał cześć tylko jednemu Bogu. Postanowił on zorganizować obrzęd pokutny, na którym w mieście Mispa stawili się przedstawiciele Narodu Wybranego. Gdy tylko dowiedzieli się o tym Filistyni, postanowili ruszyć z natarciem na Izraelitów. Zostali jednak pokonani, a z czasem ludzie Samuela odzyskali utracone uprzednio miasta, zdobyli nawet część terytoriów należących wcześniej do Filistynów.

Kiedy sędzia Samuel stał się już starym mężczyzną, ustanowił swymi następcami dwóch synów – Joela i Abiasza. Chociaż pochodzili od wspaniałego człowieka, wybranego przez Boga, to okazali się zupełnym przeciwieństwem swego ojca. Nie sprawowali sprawiedliwych sądów, dawali się przekupić. Wtedy do Samuela przyszli Izraelici, którzy domagali się, by ustanowił w ich państwie monarchię. Pomimo że syn Anny i Elkana był zwolennikiem teokratyzmu (poglądu głoszącego, iż jedynym królem Izraela może być Bóg), postanowił, poradziwszy się wcześniej Jahwe, wysłuchać swego ludu. Władcą wybranym w losowaniu został Saul – syn Kisza, pochodzący z pokolenia Beniamina. Jak tylko jego pozycja uległa umocnieniu, Samuel postanowił wycofać się z życia publicznego. Wcześniej przypomniał jednak swemu ludowi jego historię i zaznaczył, iż jedynym królem Izraela jest Bóg Jahwe.

Po jakimś czasie okazało się, że Saul nie był właściwym człowiekiem. Zaczął nadużywać swej władzy i nie wykazywał się bezwzględnym posłuszeństwem wobec Pana. Kiedy Samuel przekazał mu wolę Boga, by Izraelici rozpoczęli świętą wojnę z Amalekitami, Saul nie wykonał polecenia danego mu przez Jahwe. Po zwycięstwie, armia Saula miała wymordować wszystko, co należało do Amalekitów. Jednakże król postanowił zostawić najlepsze sztuki bydła i złożyć je Bogu w ofierze. Nie uśmiercił także króla Agaga. Wtedy Samuel oświadczył Saulowi, że nie będzie już królem Izreala.

Następcą Saula miał być Dawid – syn Jessego – zwycięzca Goliata. Najpierw był on sługą dotychczasowego króla, ale doszło między nimi do konfliktu, w wyniku którego Dawid musiał uciec. W Najot spotkał Samuela, a ten pełnił od tego czasu rolę jego nauczyciela i opiekuna. Po śmierci władcy na jego miejsce powołany został właśnie syn Jessego.

Samuel zmarł w swoim domu, w Rama. Nie doczekał czasu, w którym Dawid objął władzę w Izraelu. Naród bardzo długo opłakiwał swego proroka, dotkniętego Bożym Błogosławieństwem. Jednak nie był to koniec jego działania na ziemi. Samuel ukazał się Saulowi w postaci ducha, zwiastując mu klęskę w bitwie na wzgórzu Bilboa.

Wspomnienie Samuela w Kościele katolickim obchodzone jest 20. sierpnia. Jego relikwie, od 406r., znajdują się w Konstantynopolu.