Władza sądownicza - definicja, cechy, funkcje. Władza sądownicza w Polsce

Podział władzy na: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą został wprowadzony przez Karola Monteskiusza w XVIII w. i obowiązuje również dzisiaj.

Władza sądownicza (zwana inaczej „judykatywą”) polega na przyznaniu pewnym organom kompetencji do rozstrzygania sporów, orzekania w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych,. Do zadań wymiaru sprawiedliwości należy także badanie zgodności działań przeprowadzanych przez organy państwa z obowiązującym prawem.

W Polsce wymiar sprawiedliwości według Konstytucji z 1997 roku stanowią sądy powszechne (dzielące się na sądy rejonowe, okręgowe oraz apelacyjny) oraz sądy szczególne, w skład których wchodzą sądy wojskowe oraz sądy administracyjne. Do władzy sądowniczej należą także trybunały: Trybunał Stanu oraz Trybunał Konstytucyjny.

Sądownictwo w RP jest dwuinstancyjne, co oznacza, że oskarżony może odwołać się od wydanego wyroku do organu wyższej instancji. Nadzór nad władzą sądowniczą w Polsce w zakresie sądów powszechnych oraz wojskowych sprawuje Sąd Najwyższy. Z kolei nad sądami administracyjnymi kontrolę pełni Naczelny Sąd Administracyjny.

Organy wymiaru sprawiedliwości są niezawisłe (termin ten odnosi się do sędziów i sądów) oraz niezależne. Sędziowie i członkowie trybunałów podlegają jedynie ustawom i konstytucji. Konieczna jest ich apolityczność. Niezależność sądów polega z kolei na ich samodzielności organizacyjnej – nie mogą być w żaden sposób kontrolowane przez organy władzy. Zabronione są także wszelkie naciski. Jedyną podstawą wydawanych wyroków muszą być przepisy prawa.

Organy władzy sądowniczej wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej według jednolitego prawa.