Plan Balcerowicza - założenia i skutki

Po okresie transformacji ustrojowej i gospodarczej nastąpił szereg reform i zmian zmierzających do poprawy wydajności państwa polskiego. Jednym z takich programów był tzw. plan Balcerowicza. Leszek Balcerowicz, minister finansów w trzech rządach, rozpoczął program próbujący ustabilizować zniszczoną polską gospodarkę. Plan Balcerowicza zmierzał do przekształcenia polskiej gospodarki i otworzyć ją na rynek kapitałowy. Plan ten został opracowany w 1989 r. Balcerowicz wiedział, że gospodarkę trzeba całkowicie przekształcić a ściśle opracowany plan miał bez wątpienia pomóc w tej trudnej i powolnej drodze ewolucji gospodarczej.

Plan zakładał:

- usprawnienie polityki monetarnej, polska waluta miała być stabilna

- doprowadzenie do równowagi w budżecie państwowym co z kolei przełożyć się miało na stabilizację państwa polskiego

- uporanie się z inflacją (hiperinflacja została odziedziczona w spadku po poprzednim ustroju)

- gwałtowną prywatyzację (niewydolne i nieudolnie zarządzane spółki państwowe miały zostać w części lub w całości sprywatyzowane i przekazane prywatnym inwestorom)

- utrzymanie równoważnego i stabilnego kursu wymienialności walut.

W momencie kiedy Plan Balcerowicza wchodził w użycie, Polska borykała się ze straszliwymi problemami gospodarczymi - bezrobocie, hiperinflacja i recesja. Realizacja planu w okresie 1990-1998 przyniosła poprawę jakości i wydajności polskiej gospodarki. Dzięki napływowi zagranicznego kapitału udało się zrównoważyć sektory gospodarki i dzięki prywatyzacji zoptymalizowano koszty. Plan Balcerowicza obniżył inflację i całkowicie przekształcił system podatkowy. Efekty były też zauważalne w polepszeniu się jakości życia przeciętnego Kowalskiego. Plan Balcerowicza pomimo ostrych reform, sprawdził się na tyle, że bez problemu wyprowadził Polskę na prostą drogę. 

W 1998 r. pojawiła się propozycja tzw. drugiego planu Balcerowicza. Balcerowicz pełniący wówczas funkcję ministra w rządzie Jerzego Buzka, zakładał, że drugie podejście obniży inflację do 5% i upora się z bezrobociem o ok. 30%. Balcerowicz zakładał również, że dochody Polaków wzrosną dwukrotnie. Niestety Balcerowicz odszedł z rządu Jerzego Buzka i realizacja drugiej części planu Balcerowicza nie powiodła się zgodnie z zamierzeniami. Skutkiem planu Balcerowicza była poprawa handlu zagranicznego, zmniejszenie bezrobocia i przekształcenie systemu podatkowego. 

Konsekwencją planu Balcerowicza było również wprowadzenie własności prywatnej i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. 

Plan Balcerowicza nie do końca się powiódł, wiele z założonych zadań zostało porzuconych bądź niezrealizowanych.