Osoba fizyczna a osoba prawna - porównanie

Każdy człowiek z momentem urodzenia staje się osobą fizyczną, która jest uprawniona do wchodzenia w różnego rodzaju stosunki prawne. Osobowość prawna oznacza natomiast inny rodzaj podmiotowości prawnej - konieczne jest uzyskanie jej na podstawie przepisów prawa cywilnego przez jednostki organizacyjne funkcjonujące w określonym celu np. różnego rodzaju przedsiębiorstwa.

Pierwszą ważną różnicą między osobami fizycznymi i prawnymi jest sposób przyjmowania osobowości prawnej - jak wspomniano, każdy człowiek staje się osobą fizyczną niejako automatycznie, natomiast by przedsiębiorstwo lub instytucja stała się osobą prawną, konieczna jest jego rejestracja (w Polsce jest to wpis do właściwego rejestru - najczęściej Krajowego Rejestru Sądowego). 

Osoby fizyczne i prawne różnicuje także zakres ich zdolności prawnych. W przypadku osób fizycznych zdolności prawne są stopniowalne, zależne od wieku danej osoby fizycznej. Przykładowo od ukończenia 13. roku życia człowiek posiada ograniczoną zdolność prawną, która rozszerza się do pełnej zdolności prawnej z chwilą osiągnięcia pełnoletniości. Przed 13. rokiem życia dana osoba nie posiada zdolności prawnych. Zdarzają się także przypadki ubezwłasnowolnienia lub ograniczenia zdolności prawnej osób pełnoletnich w wyniku ściśle określonych w ustawie okoliczności - np. choroby psychicznej. Osobowość prawna dająca danej jednostce organizacyjnej podmiotowość prawną nie jest stopniowalna. Jeśli dana jednostka została wpisana do rejestru od razu posiada ona pełnię zdolności prawnej (także zdolność do czynności prawnych). 

Inną różnicą jest także realne istnienie osób prawnych i fizycznych. Osoby fizyczne istnieją w rzeczywistości, natomiast osoby prawne to byty abstrakcyjne (grupa osób, jednostka samorządu terytorialnego itp.). Warto zaznaczyć, kto może stać się osobą prawną - mogą to być m.in.: spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, samorządy terytorialne, związki zawodowe, partie polityczne, uczelnie wyższe, a także spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Osobą prawną nie mogą być: spółki cywilne i osobowe, wspólnoty mieszkaniowe i inne. 

Kolejną różnicą jest także czas trwania osobowości fizycznej i prawnej. Osobowość fizyczna trwa od urodzenia do śmierci danego człowieka, natomiast osobowość prawna wygasa z momentem skreślenia z rejestru.