Normy społeczne - Rodzaje norm społecznych - opracowanie

Norma społeczna to przyjęty w danej grupie sposób zachowania się i postępowania. To również pewien wzorzec, do którego należy dążyć w swoim życiu.

Istnieje wiele źródeł norm społecznych. Za najważniejsze należy jednak uznać... samych ludzi i ich działania. Przez wieki to właśnie oni tworzyli zasady, zastanawiali się, jak wolno, a jak absolutnie nie należy postępować. Innym, równie istotnym źródłem norm jest religia. Na całym świecie człowiek utożsamia się z różnymi doktrynami religijnymi, buduje w oparciu o nie swój światopogląd. Święte księgi, takie jak Biblia, Koran czy Tora zawierają szereg wskazówek dotyczących uczciwego życia. W naszej kulturze chrześcijanie kierują się Dekalogiem i przestrzegają podstawowych zasad wiary. Także i prawo jest źródłem norm, ponieważ w Kodeksie karnym jasno określone są tak zwane czyny karalne i sankcje.

Socjologowie wyróżnili kilka rodzajów norm społecznych. Pierwszy podział odnosi się do zasad formalnych i nieformalnych. Te pierwsze to normy spisane, oficjalnie uznane, sformułowane w postaci przepisów. Natomiast nieformalne – są uznane zwyczajowo, czasem przez tradycje, ale nie są nigdzie zapisane.

Normy prawne zostały ustanowione przez państwo, a niestosowanie się do nich grozi karą. Reguły te spisano w kodeksach i stanowią one podstawę funkcjonowania państwa. Normy religijne obowiązują z kolei członków danego wyznania. Dla każdej religii mogą one być inne. Odnajduje się je nie tylko w świętych księgach, są one też przypominane przez osoby duchowne. Normy moralne w znacznych stopniu wywodzą się z zasad religijnych. Dotyczą one podstawowych kategorii, takich jak dobro i zło. Normy te możemy nazwać absolutnymi, ponieważ istnieje całkowity przymus ich przestrzegania (co nie zmienia faktu, że dzieje się inaczej). Zdrowy człowiek wie i rozumie, że odebranie komuś życia jest czynem karygodnym, grzechem, zachowaniem nieludzkim – dlatego norma moralna zabrania zabójstw.

Reguły obyczajowe zostały wypracowane przez daną grupę społeczną, naród. Odnoszą się one do naszego codziennego zachowania, ale w każdej kulturze mają one nieco inny charakter. W Polsce za normę obyczajową uznaje się okazywanie szacunku osobom starszym lub całowanie kobiety w rękę. Rozróżnić możemy jeszcze tak zwane normy zwyczajowe, wykształcone na zasadzie rytuału przez daną społeczność.

Wśród wszystkich norm odnajdujemy też zasady grupowe, które dotyczą wielu ludzi i są przestrzegane przez większą grupę społeczną.