Deklaracja genewska - geneza, postanowienia

Już w starożytności starano się określić podstawowe zasady pracy medyków, uczono poszanowania godności i życia ludzkiego. Hipokrates zwracał uwagę na potrzebę służenia chorym z pożytkiem dla ich zdrowia. Tzw. Przysięga Hipokratesa do dziś dla wielu stanowi fundamentalny kodeks postępowania lekarza. Na jej podstawie przez stulecia również formułowano główne zasady etyki lekarskiej. 

Zagadnienie etyki lekarskiej było dyskutowane szczególnie w XX wieku, a to głównie za sprawą doświadczenia dwóch wojen światowych, podczas których walczące strony pogwałciły zasadę poszanowania życia ludzkiego. Liczne akty ludobójstwa, nielegalne i brutalne eksperymenty medyczne dokonywane m.in. przez nazistów zostały potępione przez opinię światową i jednocześnie uświadomiły środowiskom medycznym, iż potrzebna jest międzynarodowa regulacja tej kwestii. Wobec czego po wojnie postanowiono ustosunkować się do zagadnienia etyki lekarskiej. 

Światowe Stowarzyszenie Lekarzy uchwaliło wkrótce (wprowadzona w Genewie we wrześniu 1948 r.) Deklarację Genewską, która była zmienioną wersją Przysięgi Hipokratesa. Akt ten nie ma mocy prawnej, jest on dobrowolny. Nowy tekst przysięgi lekarskiej był od tego czasu jeszcze kilkakrotnie modyfikowany, m.in. w latach 1968, 1983, 1994 i 2005. Warto zacytować kilka z punktów Deklaracji Genewskiej:

- „życie moje poświęcę służbie ludzkości”

- „troska o zdrowie chorych będzie moim pierwszym obowiązkiem”

- „powierzone mi ich tajemnice szanować będę”

- „nie dopuszczę, by religijne, narodowe, rasowe, polityczne lub społeczne względy były przeszkodą w spełnianiu mego obowiązku wobec cierpiącego”

- „mieć będę najwyższy szacunek dla życia ludzkiego już od chwili jego poczęcia”

- „nie użyję mej wiedzy lekarskiej przeciw prawom ludzkości nawet pod presją groźby”.

W Polsce lekarze zobowiązani są przestrzegać Przyrzeczenia Lekarskiego ustanowionego przez Krajowy Zjazd Lekarzy.