Normy społeczne - Normy nieformalne i normy formalne - przykłady, opis, definicja

Normy formalne i nieformalne uznawane są przez socjologów za rodzaje norm społecznych. Ich rozróżnienie polega na uznaniu pewnych zasad za oficjalne lub też nie.

Normy formalne to zbiór reguł, które zostały spisane i zaakceptowane przez jakiś naród, grupę, środowisko. Zazwyczaj zostały one stworzone przez wyższą instancję, czasami nawet specjalnie do tego powołaną. Normy formalne mogą mieć kilka źródeł. Do najważniejszych należą: zasady religijne, prawne i moralne. Najistotniejsze w niemal wszystkich kulturach, także i naszej, są normy Dekalogu, Kodeksu karnego czy też konstytucji. Zostały tam zawarte najważniejsze reguły dotyczące ludzkiego postępowania.

Dekalog opiera się na normach religijnych, ale uznaje się go za formalny, ponieważ zasady zostały w nim spisane i przyjęte przez całe chrześcijańskie społeczeństwo. Sprawa ma się tak samo z innymi księgami świętymi – np. Torą i Koranem. Kodeks prawny został stworzony przez państwo i w świetle wszystkich instytucji uznawany jest za zbiór najważniejszych norm. Każdy człowiek żyjący w danym kraju powinien ich przestrzegać. Natomiast konstytucja reguluje wszelkie stosunku państwowe, polityczne, gospodarcze. Normy formalne łączy to, iż zawsze mają one kształt dokumentu, podstawowe zasady zostały spisane i przekazane ludzkości. Społeczeństwo zaakceptowało je, obywatele – konstytucję, wyznawcy danej religii – zasady uznane za święte i podstawowe..

Normy nieformalne powstają w obrębie danej grupy społecznej. Może to być rodzina, klasa uczniów, zastęp harcerzy. Członkowie takich grup ustalają w swoim gronie zasady ważne dla nich samych. Nie trzeba ich nigdzie zapisywać, mimo tego są szanowane i przestrzegane. Czasami takie zasady nie są znane innym ludziom, ponieważ funkcjonują oni nieco inaczej w odmiennych grupach społecznych.

Wyobraźmy sobie, że młodzi ludzie postanawiają spędzić ze sobą resztę życia i zakładają rodzinę. Zazwyczaj właśnie wtedy dochodzi do ustalenia nieformalnych norm. Małżeństwo ustala, iż wychowaniem dzieci zajmie się kobieta, natomiast mąż będzie pracował zawodowo. W innych rodzinach może być inaczej, takie zasady nie muszą być znane ani przestrzegane. Natomiast w tej grupie społecznej ustalono takie normy. Nie zostały one spisane, nie wydano ich w formie dokumentu, ale obowiązują w pewnym środowisku i są w nim przestrzegane.