Albania po II wojnie światowej

Albania w początkach trwania II wojny światowej nie miała partii, które ścierałyby się ze sobą. W wielu krajach trwała nie tylko walka z nazistami, ale też walka pomiędzy konkretnymi ideologiami (za przykład wystarczy podać Polskę, gdzie chociażby komunistyczne przywództwo Armii Ludowej uważało tak nazistów za wrogów, jak i Armię Krajową i niejednokrotnie dochodziło do akcji sabotażowych ze strony AL), gdzie komuniści starali się już podczas działań wojennych wytworzyć sytuacje, pozwalającą im na przejęcie władzy po zakończeniu wojny; w Albanii walka wyzwoleńcza skupiła się wokół  komunistów - to oni utworzyli pierwszą, prężnie działającą partię w roku 1941, głoszącą hasła niepodległościowe. Dlatego skoncentrowali się w jej obrębie także ci, dla których ideologia komunizmu była obca. Już jednak w roku 1944 Albańska Partia Komunistyczna rozpoczęła działania typowe dla zachowania komunistów w innych krajach - zwalczające opozycyjne wobec niej ugrupowania.

Po wojnie łatwo było więc komunistom otrzymać władzę i przystąpili oni do tworzenia struktur państwowych. Na czele partii stanął zwolennik komunizmu narodowego (komunizm, który będzie lansował i w praktyce wprowadzał przywódca Jugosławii - J. Broz-Tito), Enver Hodża (uznany na arenie narodowej zarówno przez mocarstwa zachodnie, jak i ZSRR). W latach 1944-1948 będzie on utrzymywał bliskie stosunki właśnie z Jugosławią, co zadecyduje o jednym z punktów konfliktu pomiędzy Jugosławią a ZSRR. Związek Radziecki będzie zarzucał Jugosławii, że ta chce wchłonąć Albanię (ostatecznie jednak Hodża opowie się za Stalinem).
 
Począwszy od roku 1945 Hodża zainicjował proces eliminowania czynników, które uznawał za przeciwstawiające się konsolidacji państwa - na emigrację musieli udać się dawni wielcy właściciele ziemscy. Kolejnym punktem zapalnym stał się kościół. Hodża rozpoczął pertraktacje z duchownymi, stawiając im warunek - zerwanie z Watykanem i utworzenie kościoła narodowego. Na to jednak ze strony kościoła nie było zgody. Dlatego też zostały zlikwidowane katolickie szkoły, a więzienia zapełniły się duchownymi.

Dość szybko Albania zdecydowała się na izolacjonizm - już w roku 1946 zaczął on funkcjonować w praktyce - terytorium państwa opuściła część zachodnich dyplomatów, Albania ogłosiła też zakaz naruszania jej strefy na wodach, co oznaczało niemożliwość zbliżania się na odległość mniejszą aniżeli trzy mile morskie od wybrzeża (doprowadzi to to incydentu z okrętami brytyjskimi, które natrafią na miny, a część marynarzy przypłaci to życiem). Enver Hodża ostatecznie wybrał ścisła współpracę z ZSRR, wykazując lojalność, za co Albania otrzymała od Moskwy znaczne kredyty.