Sejm kontraktowy (1989) - Wybory do sejmu kontraktowego

Polska w latach 80-tych przezywała jedną z najbardziej spektakularnych okresów w swojej historii - zmianę ustrojową. Okrągły Stół rozpalał nadzieję Polaków na rychłe zwycięstwo obozu solidarnościowego i miał otworzyć drogę do demokratycznych wyborów.

Wybory do sejmu kontraktowego wyłoniły się po obradach Okrągłego Stołu. Doprowadzono do wyborów przed demokratycznych i legalnych. Prawo wyborcze pozwalało grupie opozycyjnej Solidarności na wystawienie w wyborach kandydatów tylko do 35% miejsc w sejmie. Była to ogromna nadzieja na lepsze jutro dla większości Polaków, zerwanie z reżimem poprzedniej władzy było niezbędnym minimum jakie chciała osiągnąć opozycja.

Wybory do senatu były z kolei całkowicie wolne i pozbawione ograniczeń. Zaczął się formować się program i komitet wyborczy, który miał za zadanie wygrać i ustalić nową formę ustrojową poprzez szereg reform. Tymczasem powstał Komitet Obywatelski „Solidarność” Przy Okrągłym Stole uzgodniono, że dozwolona będzie swobodna agitacja przed wyborami. Ruch solidarnościowy był ogromną siłą, która musiała wygrać w tych wyborach. 8 maja 1989 r. ukazał się pierwszy numer Gazety Wyborczej, która była oficjalnym głosem Solidarności w wyborach.

Sondaże, jak zwykle grubo przesadzone, utwierdzały ludność w przekonaniu, że zwycięstwo należy do PZPR. Po pierwszej turze okazało się, że solidarność uzyskała niemalże wszystkie wolne mandaty. Druzgocące zwycięstwo Solidarności ukazywało słabość i niechęć ludności do PZPR. Kandydaci Solidarności zdobyli 160 mandatów poselski, maksymalnie można było zdobyć 161, i 92 senatorskie. Druga tura przyniosła jeszcze większą i jeszcze bardziej druzgocącą klęskę PZPR. 23 czerwca 1989 r. uformował się Obywatelski Klub Parlamentarny „Solidarność”, a przewodniczącym klubu został Bronisław Geremek. Utworzono koalicję ZSL i SD i tym sposobem PZPR znalazło się w mniejszości i nie miało siły przebicia.

24 sierpnia 1989 r. sejm powołał na premiera Tadeusza Mazowieckiego. Rozpoczął się nowy okres w dziejach polskiej polityki. Liczono na to, że nowy rząd i nowa władza całkowicie odetną się od polityki dawnego ustroju. Wybory do sejmu kontraktowego były kamieniem milowym w dziejach polskiego parlamentaryzmu i przyczyniły się do wzrostu zaangażowania politycznego społeczeństwa. Frekwencja wyborów była ogromna, mimo nieprzychylnych sondaży głos społeczeństwa został wysłuchany. Triumf obozu solidarnościowego jest dzisiaj jednym z najbardziej spektakularnych wspomnień polskiej historii. Rząd Mazowieckiego wkrótce przedstawił program w którym odciął się od polityki dawnych działaczy. Rozpoczął się proces mozolnej drogi do demokracji i kapitalizmu.