Joseph Haydn - biografia, życiorys

Joseph Haydn to najstarszy z trzech klasyków wiedeńskich, kompozytor klasycystyczny. Urodził się w Rohrau w Austrii w 1732 roku. Był drugim z dwunastki dzieci kucharki i kołodzieja. Już w dzieciństwie przejawiał talent muzyczny. Od szóstego roku życia uczył się gry na skrzypcach, fortepianie, a także śpiewał w chórze. Już wtedy powstawały pierwsze kompozycje Haydna, który jako siedemnastolatek zaczął zarabiać jako muzyk, a także pedagog. W tym czasie uczył się jednocześnie u Nicolo Porpory sztuki kompozycji, studiował także utwory innych mistrzów. W 1759 roku został nadwornym kompozytorem i kapelmistrzem hrabiego Morzina w Lukravec. W tym czasie powstała jego pierwsza symfonia.

W roku 1760, Haydn ożenił się z Marią Anną Keller, która była siostrą jego prawdziwej ukochanej. Małżeństwo niestety nie było udane, nie doczekało się potomstwa, a kompozytorowi przypisuje się kilka związków pozamałżeńskich.

W roku następnym, to jest 1761, Haydn przyjął posadę wicekapelmistrza w Esterhazych na dworze węgierskich arystokratów. Po pięciu latach pracy na tym stanowisku zmarł kapelmistrz Gregor Joseph Werner i jego posadę przejął Haydn. Pracował tam do 1790 roku i skomponował w tym czasie około 40 kwartetów smyczkowych, 30 sonat fortepianowych, 60 symfonii, 11 oper, a także wiele utworów kameralnych. Na początku lat osiemdziesiątych Joseph poznał w Wiedniu Mozarta, a nawet dawał mu przez krótki okres lekcje muzyki. W latach 1760-1770 kompozytor tworzył dzieła pod wpływem awangardowego kierunku – tak zwanej „burzy i naporu”, który był zapowiedzią romantyzmu w muzyce.

W roku 1791 Haydn wyjechał do Wielkiej Brytanii, przyjąwszy wcześniej korzystną finansowo ofertę Johanna Petera Salomona, aby w Londynie prowadzić symfonie z Wielką Orkiestrą. Jego przyjazd wzbudził ogromne emocje, szczególnie po wyraźnym ukłonie w stronę Haydna wykonanym przez księcia Walii na balu dworskim w St. James Palace. To właśnie w tym czasie powstały pierwsze słynne „Symfonie londyńskie”. W tym samym roku Uniwersytet Oksfordzki przyznał Haydnowi „gradum doctoris in musica honoris causa”. Po pewnym czasie, Joseph wyjechał z Londynu, by zostać kapelmistrzem zespołu Niklósa II Esterházego, który zlecił mu komponowanie jednej mszy rocznie. Praca tam trwała przez sześć lat. Jednocześnie skomponował Haydn „Stworzenie świata”, a następnie oratorium „Pory roku”.

Joseph ostatnie lata życia spędził w Wiedniu, gdzie w 1808 roku odbyło się jego ostatnie publiczne wystąpienie. Porzucił komponowanie na kilka lat przed śmiercią, która nastąpiła w 1809 roku. Miał on wówczas 77 lat. Pozostawił po sobie ogromną ilość utworów, sam Ludwig van Beethoven uważał go za swojego mistrza.

Po śmierci kompozytora studenci frenologii odcięli mu głowę, aby znaleźć część mózgu, która miała być odpowiedzialna za geniusz muzyka.