Klasy i warstwy społeczne - porównanie pojęć

Klasa i warstwa społeczna to kategorie, którymi w opisie struktury społecznej posługiwało się dwóch wybitnych badaczy społeczeństw – Karol Marks i Max Weber. Między powyższymi kategoriami, które wydzielają ze społeczeństwa pewne grupy ludzi, istnieją liczne podobieństwa, ale także i różnice.

Klasa społeczna to pewna grupa ludzi, która cechuje się podobieństwem swoich członków pod względem statusu ekonomicznego (u Marksa nacisk jest położony na stosunek wobec środków produkcji). Klasowy podział społeczeństwa polega na wyodrębnieniu grup podobnych pod względem dochodów, majątku  itp. – np. u Marksa były dwie takie grupy: proletariat i burżuazja.

Warstwa społeczna jest rozumiana w inny sposób niż klasa społeczna. W przypadku warstwy nie ma ograniczenia tylko do jednej sfery życia – statusu ekonomicznego – ale do wspólnoty różnych sfer życia poszczególnych ludzi. Według Webera podział na warstwy przebiega często w poprzek podziału klasowego. Zakładając, że w poszczególnych klasach istnieją osoby różniące się interesami, przekonaniami i pasjami, ich wydzielenie tworzy pewne warstwy, do której mogą przynależeć też osoby z innej klasy społecznej. Wydzielenie warstw może przebiegać na podstawie zróżnicowania szacunku społecznego, dostępu do władzy itp.

Inną koncepcję warstw i klas społecznych zaproponował William L. Warner – zakładając, że społeczeństwo jest hierarchiczne, poszczególnym elementem tej hierarchii jest właśnie klasa lub warstwa społeczna (pojęcia używane zamiennie – oznaczające wg Warnera to samo).

Podsumowując, klasa i warstwa społeczna to kategorie oznaczające grupy ludzi wyróżnione na podstawie pewnych wspólnych dla grupy cech. W przypadku klasy najczęściej są to cechy związane ze statusem ekonomicznym, a w przypadku warstwy – wspólne interesy, prestiż czy dostęp do władzy. Oba podziały społeczne nie są uzupełniające się, ale zachodzą na siebie. Celem wyodrębnienia klas i warstw jest zwykle zaprezentowanie hierarchicznego podziału społeczeństwa, pewnej stratyfikacji społecznej, dla której warstwy i klasy społeczne to elementy podstawowe, układające się we wzajemne zależności.