Chrześcijańska demokracja a konserwatyzm - porównanie i charakterystyka orientacji politycznych

Chrześcijańska demokracja podobnie jak konserwatyzm odwołuje się do tradycji chrześcijańskich. Konserwatyzm zwraca szczególną uwagę na znaczenie religii w życiu człowieka. Religia jest dla konserwatyzmu wzorem cnót, dlatego człowiek powinien postępować zgodnie z zaleceniami religijnej etyki. Konserwatyści bardzo chętnie korzystają z argumentacji religijnej. Religia stanowi integralną część życia społecznego.

Trochę inaczej postrzega całą sprawę chadecja, która korzysta z etyki chrześcijańskiej w swoich politycznych dążeniach, ale nie ingeruje z religią w życie człowieka. Chrześcijańska demokracja próbuje przenieść na grunt polityczny założenia etyki chrześcijańskiej, natomiast całkowicie nie zgadza się z łączeniem religii z życiem społecznym. Chadecja nie uważa, aby religia była niezbędnym składnikiem życia człowieka, co widać po członkach partii chadeckich, którzy niekoniecznie są chrześcijanami, popierają jedynie chrześcijański program w ujęciu politycznym.

Zarówno konserwatyzm, jak i chrześcijańska demokracja wykazują podobieństwa, jeśli chodzi o polityczne metody działania, zwracają uwagę na te same wartości w życiu człowieka, takie jak rodzina, naród i ojczyzna. Trochę inne spojrzenie mają na rolę religii w życiu, a jeszcze inne na kwestie gospodarcze.

O ile chadecja skłonna jest popierać rozwiązania wysoce liberalne, o tyle konserwatyzm popiera ingerencję państwa w gospodarkę, w niektórych przykładach sprowadza się nawet do etatyzmu.

Chadecja, jak i wszystkie niemalże partie prawicowe, przyjęła naukę kościoła katolickiego jako podstawę swojej idei politycznej. Konserwatyzm idzie dalej i naukę społeczną kościoła uważa za bardzo ważną w życiu obywateli. Konserwatyzm nieco inaczej postrzega zjawisko religii, akceptuje ją jako efekt starego ładu politycznego, w którym religia wiodła prym.

Trudno jest analizować podobieństwa i różnice konserwatyzmu i chadecji, gdyż ugrupowania konserwatywne są bardzo zróżnicowane. Jedna część konserwatystów podkreślą plusy rozdziału państwa od kościoła, inne zaś uważają, że państwo i kościół, wedle starego porządku, powinno być nierozerwalnie związane ze sobą.

Dla konserwatyzmu ład moralny opiera się na religijnych motywacjach i cały świat skupiony musi być wokół idei chrześcijańskiej moralności. Społeczeństwo jest monolitem, stanowi zorganizowaną grupę. Jednostka może się spełniać w grupie społecznej i z definicji podlegać społeczeństwu.

Chadecja postrzega nieco inaczej społeczeństwo, wedle chadeckich założeń każdy w społeczeństwie jest równy lub też powinien być równy, natomiast konserwatyzm zgadza się na hierarchię społeczną i broni nierówności społecznej.

Chadecja promuje egalitaryzm, podczas gdy konserwatyzm całkowicie go odrzuca przeciwstawiając mu elitaryzm. Oba nurty łączy jedynie idea religii.