Maria Skłodowska-Curie - biografia, życiorys

Maria Skłodowska urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie, przy ulicy Freta 16. Jej matką była Bronisława Boguska, katoliczka, nauczycielka i właścicielka pensji pochodząca ze szlacheckiej rodziny herbu Topór. Ojciec, Władysław Sikorowski, ateista, nauczał fizyki i matematyki w liceach, był dyrektorem gimnazjów męskich. Maria miała czworo rodzeństwa.

Matka Skłodowskiej zmarła na gruźlicę w 1878 roku, kiedy dziewczyna miała jedenaście lat, w związku z czym ojciec zmuszony był przejąć po niej obowiązki wychowawcze. Rodzina starała się wychować dzieci w tradycji romantyzmu, a później pozytywizmu – rodzeństwo regularnie czytało twórczość polskich poetów patriotycznych.

W wieku 10 lat (1877 rok) Maria rozpoczęła naukę w pensji Jadwigi Sikorowskiej przy ulicy Marszałkowskiej, a kontynuowała edukację w żeńskim gimnazjum rządowym, które ukończyła wyróżniona złotym medalem. Po skończeniu szkoły przeniosła się do majątku ojca, gdzie spędzała wakacje oraz sporadycznie udzielała korepetycji z przedmiotów ścisłych. W 1884 roku zapisała się do nielegalnej uczelni zwanej Latającym Uniwersytetem i pobierała nauki przyrodnicze oraz społeczne.

W tym czasie podjęła także pracę guwernantki, aby pomóc finansowo swojej siostrze. Pracowała u krewnych ojca z Krakowa przez dwa lata. Zakochała się w Kazimierzu Żorawskim. Ich związek nigdy nie został sformalizowany z powodu sprzeciwu rodziców kawalera. Równolegle do zajęcia guwernantki nauczała dzieci w szkółce wiejskiej.

W 1898 roku Maria opuściła Szczuki, w których przeżyła swe pierwsze uczucie i wróciła do Warszawy. Niedługo potem zaczęła pracę w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. Ponaglana listami siostry, która poślubiła Kazimierza Dłuskiego i była gotowa wspomóc Marię w trakcie potencjalnego pobytu w Paryżu, w listopadzie 1891 roku zdecydowała się na wyjazd do Francji. Tam, w stolicy, zapisała się na Sorbonę i jako pierwsza kobieta zdała egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii. W 1893 roku otrzymała licencjat nauk przyrodniczych, natomiast rok później – matematycznych.  Pracowała dla Towarzystwa Popierania Przemysłu Krajowego we Francji i brała udział w badaniach z zakresu magnetyzmu stali.

W 1894 roku poznała swojego przyszłego męża, Piotra Curie, który robił w tym czasie doktorat i pracował w laboratorium Becquerela. Rok później para wzięła ślub. Dzięki rekomendacji męża, Maria otrzymała propozycję zrobienia doktoratu pod opieką Becquerela. Studia dotyczyły przyczyny, dla której radioaktywność pewnych rodzajów rudy jest wyższa niż wynikałoby to z udziału w niej czystego uranu.

Po czterech latach badania zespołu, do którego włączył się później Piotr Curie, zaowocowały odkryciem pierwiastka polonu (nazwanego tak na cześć rodzinnego kraju badaczki) oraz bardziej aktywnego radu. W 1903 roku Maria Curie jako pierwsza kobieta otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. To wyróżnienie okryło Skłodowską-Curie oraz jej męża sławą; Maria została kierownikiem badań w laboratorium, zaś po tragicznej śmierci męża w wypadku drogowym w 1906 roku, przejęła po nim katedrę i odtąd pełniła funkcję profesora na Sorbonie, pierwszego płci żeńskiej na owej uczelni. Państwo Curie doczekali się pary dzieci, córek Eve i Irene.

W 1911 roku Maria po raz drugi otrzymała Nagrodę Nobla i nakłoniła rząd Francji na budowę prywatnego Instytutu Radowego, gdzie prowadzili badania kolejni, przyszli Nobliści, m.in. córka Marii Skłodowskiej – Irene, a także jej zięć. Skłodowska długo sprawowała pieczę nad Instytutem i starała się o budowę medycznych instytutów leczenia chorób nowotworowych w różnych miejscach świata (m.in. w Warszawie – dzisiejsze Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie). W trakcie wojny gromadziła samochody i po wyposażeniu ich w aparaturę rentgenowską szkoliła personel medyczny do wykonywania prześwietleń.

4 lipca 1934 roku Maria Curie-Skłodowska skonała w alpejskim sanatorium w Sancellemoz, na skutek białaczki, której nabawiła się w wyniku obcowania z materiałami promieniotwórczymi. Do końca życia pracowała, podróżowała, pisała książki i zabiegała o budowę Instytutów Radowych. Dzięki jej staraniom Warszawa posiada dziś Instytut Radowy przy ulicy Wawelskiej.

Marię Skłodowską-Curie, jedyną kobietę, która otrzymała Nagrodę Nobla w dwóch różnych dziedzinach, pochowano obok męża w Sceaux pod Paryżem, natomiast w 1995 roku przeniesiono ich prochy do paryskiego Panteonu.