Franklin D. Roosevelt - biografia, życiorys

Franklin Delano Roosevelt był 32. prezydentem Stanów Zjednoczonych i jedną z czołowych postaci nadających kształt światu na początku XX stulecia. Na pełnione przezeń stanowisko został wybrany z ramienia Partii Demokratycznej. Co ciekawe, był jedynym prezydentem USA, który pełnił swój urząd więcej niż dwa razy. Zaowocowało to uchwaleniem w 1947r. poprawki do konstytucji, która ograniczyła liczbę kadencji do dwóch.

Urodził się 30.01.1882 r. w Hyde Park, w stanie Nowy Jork. Jego dzieciństwo upływało pod znakiem corocznych podróży do Europy, dlatego kształcony był przez prywatnych nauczycieli. W 1904. ukończył Uniwersytet Harvarda i kontynuował edukację na Uniwersytecie Columbia. Studiów jednak nie ukończył. Prędko rozpoczął pracę jako prawnik w spółce Carter, Ledyard & Milburn. W 1905r., pomimo sprzeciwu rodziny, wziął ślub z daleką kuzynką - Eleanorą Roosevelt. Co ciekawe, w wydarzeniu tym uczestniczył ówczesny prezydent USA - Theodor Roosevelt (kuzyn piątego stopnia Franklina Roosevelta).

Wraz z małżonką przeniósł się do Springwood. Franklin Delano Roosevelt już wtedy jawił się jako człowiek charyzmatyczny i aktywny społecznie. Zupełnie inna była jego żona, która odznaczała się nieśmiałością i wycofaniem. Pomimo tych różnic, byli ze sobą szczęśliwi i mieli szóstkę dzieci. Twierdzi się, że przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych miał liczne kochanki, co, o dziwo, spotykało się ze zrozumieniem Eleanory (u podłoża takiego zachowania leżała jej niechęć do seksu).

W latach 1910 - 1913 Franklin Delano Roosevelt pełnił funkcję senatora stanu Nowy Jork. W wyborach prezydenckich poparł Woodrowa Wilsona (kontrkandydata swego kuzyna), za co ten, po zamieszkaniu w Białym Domu, odwdzięczył mu się stanowiskiem asystenta sekretarza marynarki. 1914. okazał się rokiem w którym FDR nieudanie ubiegał się o reelekcję na stanowisku senatora. Następne lata upłynęły pod znakiem podróży do Europy. W 1918. wizytował front francuski, a rok później był obserwatorem konferencji w Wersalu. Trzy lata później był kandydatem demokratów na wiceprezydenta. Po zwycięstwie opuścił Departament Marynarki. W tym samym czasie miało miejsce tragiczne dla niego wydarzenie. Mianowicie ponownie zaatakował go paraliż dziecięcy (polio). Utracił wtedy władzę w nogach, ale na skutek rehabilitacji potrafił utrzymać się na nich przez pewien czas. Na skutek tego przeżycia postanowił wspierać organizacje walczące z tą dolegliwością.

Ważnym etapem jego życia był czas wielkiego kryzysu (1929 - 1933). Wtedy realizował plan Nowego Ładu (New Deal) polegający na interwencjonizmie państwowym. Jego popularność wciąż rosła, więc postanowił to wykorzystać. W 1932. ubiegał się o nominację demokratów na urząd prezydenta USA. Wewnątrz partii pokonał kontrkandydata - Alfreda Smitha. Rozpoczął kampanię wyborczą, która toczyła się w ciężkich warunkach. Społeczeństwo było ubogie i zdesperowane do tego stopnia, że na porządku dziennym były ataki na ciężarówki przewożące żywność. Franklin Delano Roosevelt zyskał wielką popularność dzięki odcinaniu się od programu Herberta Hoovera - ówczesnego prezydenta. Ósmego listopada 1932r. wiedział już, że to on zamieszka w Białym Domu. Zaprzysiężony został 04.03.1933r. Już wtedy potwierdził swoje obietnice z kampanii i zupełnie zerwał z administracją Hoovera.

Sprawowanie pierwszej kadencji upłynęło głównie na walce z kryzysem. Sytuacja była krytyczna. Wystarczy wspomnieć, że bez domu pozostawało około 2 miliony obywateli, bezrobocie wynosiło około 25%, a produkcja wynosiła niemal połowę tej wartości, która była osiągana w 1929r. Jedynym sposobem, aby temu zaradzić były gruntowne reformy. Program New Deal okazał się na tyle skuteczny, że społeczeństwo podźwignęło się z upadku. Warto wspomnieć, że FDR gwałtownie ograniczył wydatki państwa. Ucierpieli na tym nie tylko weterani I wojny światowej, ale także wdowy, szkolnictwo a nawet armia.

Bardzo ciekawym etapem jego władzy był okres około 1937. Wtedy ujawniły się jego zapędy dyktatorskie. Chciał dokonać reorganizacji Sądu Najwyższego USA, co mogłoby zachwiać równowagą podziału władzy. Również wtedy, na skutek podniesionych przezeń podatków gospodarka zaczęła pogrążać się w recesji. To zaowocowało porażką demokratów w kolejnych wyborach do kongresu. Wtedy FDR zapragnął zorganizować partię w myśl swoich zasad przypominających te z ówczesnych Niemiec czy Rosji. Co ciekawe, wielkim problemem Roosevelta okazało się zniesienie prohibicji, które miało miejsce w 1933r. Bardzo skrytykował swoją partię i z bólem serca podpisał zgodę na sprzedaż alkoholu.

W polityce zagranicznej jako partnera upatrzył sobie Rosję. Widział w niej wielki potencjał a także wspaniały rynek zbytu. Odnośnie mniejszych państwa postanowił zerwać z imperializmem, a postawić na współpracę. To on zmienił nastawienie Stanów Zjednoczonych względem spraw europejskich, stopniowo wchodząc w sojusz z Wielką Brytanią. Podczas II wojny światowej uczestniczył w spotkaniach tzw. „wielkiej trójki” (Stalin, Roosevelt i Churchill; Teheran 1943, Jałta 1945). Zarzucano mu bierność wobec imperialistycznych zapędów Stalina. W dużej mierze to przez jego opieszałość ZSRR stał się wielkim mocarstwem.