Stanisław Wyspiański „Wesele” - sztuka i artyści w dramacie

Wątek artystów i sztuki, który znalazł wyraz w „Weselu”, miał swój początek w rzeczywistości końca XIX wieku.

Ówczesne krakowskie środowisko artystyczne uległo bardzo silnym fascynacjom ludowością, folklorem, barwnością tego życia i urokliwą jego prostotą. Często dla studentów i profesorów Akademii Sztuk Pięknych chłopki były modelkami, które pozowały do malowanych przez nich dzieł. Tak poznał swoją przyszłą żonę, siostrę Panny Młodej z Wesela, Włodzimierz Tetmajer – malarz i poeta. Lucjan Rydel zafascynowany decyzją przyjaciela, poszedł w jego ślady i pojął za żonę siostrę Anny Mikołajczykówny – Jadwigę. I Tetmajer, i Rydel oprócz ślubów z kobietami niższego stanu, zamieszkali również na wsi, przejmując tamtejszy model życia, a nawet angażując się w chłopski ruch ludowy.

Artystów-inteligentów choć zafascynowanych życiem wiejskim, tak naprawdę dzieli wielopłaszczyznowa przepaść z warstwą, w którą chcieli wniknąć. Wesele rozprawia się w ten sposób z mitem narodowym, który mówił, że jest możliwa walka narodowowyzwoleńcza, w której chłopi i inteligencja poprowadzą razem naród ku wolności. Ale obie warstwy nie umieją...