Władysław Reymont „Chłopi” - bohaterowie. Charakterystyka

Jednym z głównych bohaterów „Chłopów” Władysława Reymonta jest Maciej Boryna. Poznajemy go jako dojrzałego (około sześćdziesięcioletniego) i przystojnego mężczyznę, będącego najbogatszym chłopem we wsi. Niegdyś był sołtysem w Lipcach, jednak pełnienie tej funkcji nie do końca mu odpowiadało, gdyż musiał poświęcać jej wiele czasu i energii. Chociaż zrezygnował z tego stanowiska, to mieszkańcy wsi nadal liczyli się z jego zdaniem.

Maciej Boryna jest człowiekiem o niezwykle silnym charakterze, który przejawia się we władczości i bezkompromisowości. Bardzo wyraźna jest jego więź z ziemią. To właśnie ona stanowi dla niego największą wartość, otaczał ją niezwykłą troską. Jako gospodarz odznaczał się nie tylko pracowitością, ale także egoizmem. Najważniejsze były dla niego własne obowiązki i to im poświęcał niemal cały swój czas.

W relacjach z innymi ludźmi był człowiekiem oschłym i niezwykle surowym. Nigdy nie zamyślał się nad przeciwnościami, jakie spotykały jego bliskich. Odnosił się do nich bez ogródek, gdyż w ten sposób chciał zachęcić ich do działania, które mogłoby doprowadzić do zmiany ich losu.

Szczególnie ważna jest jego miłość do Jagny Paczesiówny, którą poślubił. Bohater podjął taki krok, ponieważ po śmierci żony dokuczała mu samotność. Ze swą nową żoną wiązał wielkie nadzieje i nie przeszkadzało mu to, że była znacznie młodsza od niego. Jednak kobieta wdała się w romans z synem bohatera. Maciej Boryna początkowo zareagował na to w sposób impulsywny, co sprawiło, że omal nie doszło do podwójnego morderstwa. Z czasem mężczyzna nabrał jednak obojętności, stał się niewzruszony. Przyjął Jagnę do domu, lecz traktował ją jak zwykłą dziewczynę. Zdystansował się do otaczającego świata i całkowicie poświęcił się pracy na roli.

Bardzo ważną sceną w „Chłopach” jest moment śmierci Macieja Boryny. Mężczyzna wyszedł na pole, by po raz ostatni obdarzyć czułością ukochaną przez siebie ziemię i zasiać nowe plony. Wcześniej, przez długi czas leżał on zmożony chorobą i nie mógł uczestniczyć w życiu gospodarskim. Chcąc dokonać żywota, udał się po raz ostatni na łono swej żywicielki.

Maciej Boryna to postać niezwykle złożona, przez co bardzo naturalna.W utworze poznajemy jego różne oblicza. Widzimy go jako majestatycznego gospodarza,  ale także jako człowieka podlegającego impulsom. Możemy dostrzec w nim troskliwego i dobrego ojca, sąsiada, ale także człowieka niezwykle surowego i upartego.

Antek Boryna to syn Macieja i mąż Hanki. Był to mężczyzna bardzo postawny – wysoki, barczysty, o pociągłej i suchej twarzy ozdobionej gąszczem czarnych brwi. Cechowała go także wielka siła fizyczna, którą udowodnił podczas bójki z cieślą Mateuszem.

Antek przez długi czas pozostawał w cieniu swego ojca. Chociaż ciężko pracował w jego gospodarstwie, wciąż musiał prosić go o pieniądze. Odznaczał się wielką dumą i nieustępliwością, co powodowało, że wielokrotnie wdawał się w konflikty oraz bójki. Szczególnie trudno było mu dojść do porozumienia właśnie z ojcem.

W życiu rodzinnym bohater ten wydawał się okrutnym tyranem, człowiekiem pozbawionym litości i prawdziwych uczuć. Wobec swej żony, Hanki, zachowywał się w sposób niegodny. Odreagowywał na niej wszystkie swoje niepowodzenia. Obrażał ją i oskarżał o to, że wniosła do ich majątku zbyt mały posag (liczony w ziemi). Antek, zmęczony bezradnością swojej partnerki, wszedł w romans z żoną swego ojca – Jagną. Na Hankę zaś zupełnie nie zwracał uwagi, traktując ją jak zbędny balast.

Zmiana w jego postępowaniu zaszła dopiero wtedy, gdy został wypuszczony z więzienia. Od tego czasu postanowił być prawdziwym mężem i odpowiedzialną głową rodziny. Symbolicznym momentem jego odmiany jest sytuacja mająca miejsce pod koniec czwartego tomu: młody Boryna pozostał obojętny w czasie samosądu nad dawną kochanką.

Hanka to żona Antka i synowa Macieja Boryny oraz matka trójki dzieci. Początkowo wydaje się ona kobietą zupełnie nieporadną i pozbawioną energii niezbędnej do działania. Odbija się to także na jej wyglądzie – jest wychudzona, a oczy ma zapuchnięte od płaczu. W pewnym momencie przestała być atrakcyjna dla swego męża, który wszedł w romans z Jagną.

Hanka zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa swojego teścia. Ten jednak nie okazywał jej szacunku, lekceważył ją i irytował się jej nieustannym narzekaniem i płaczem. Stłamszona przez wybuchy agersji męża zupełnie odsunęła się na bok życia rodzinnego. Kiedy wydawało się, że straciła już wszystko (wyrzucenie rodziny z domu Macieja oraz zdrada Antka), odnalazła w sobie olbrzymią siłę, która sprawiła, iż bohaterka „przebudziła się” i stała się inną kobietą. Wzięła ciężar utrzymania rodziny w swoje ręce i pokazała, że potrafi sobie doskonale radzić z obowiązkami w gospodarstwie. Mimo zdrady Antka, bohaterka nie przestała go kochać, wciąż chciała, by powrócił do swojej rodziny. Jednak nie pozostawała już bierna podczas jego ataków. Potrafiła celnie mu się odgryźć, a także skutecznie go zastraszyć. „Nowa” Hanka szybko zaskarbiła sobie sympatię i szacunek Macieja Boryny, który zaoferował jej pomoc. Hanka jest bohaterką dynamiczną – przechodzi przemianę i z zagubionej, nieporadnej i biernej kobiety staje się doskonałą gospodynią.

Jagna to szczególnie urodziwa mieszkanka Lipiec. Bardzo dbała ona o swój wygląd zewnętrzny i swoim pięknem budziła zazdrość pozostałych mieszkanek wsi. W osobie Jagny uderzające jest jej niedopasowanie do życia w Lipcach. Ziemia nie zajmowała w jej systemie wartości naczelnego miejsca. Znacznie bardziej wolała ona pielęgnować swoją urodę i oddawać się innym przyjemnościom. Małżeństwo z Maciejem Boryną zawarła z powodu nacisków matki, której bardzo zależało na tym, by jej córka stała się posiadaczką poważnego majątku. Do starszego mężczyzny nie przejawiała żadnych uczuć. Znacznie bardziej interesował ją jego syn – Antek.

Jagna bardzo łatwo ulegała emocjom. Zupełnie nie potrafiła nad nimi zapanować, wpadając często w nadmierny zachwyt lub okazując wielką niechęć. Kobieta bardzo pragnęła prawdziwej miłości, co doprowadziło do jej romansu z Antkiem. Jej zachowanie nie wynikało z chęci skrzywdzenia jego rodziny. Bohaterka wydaje się zupełnie wyłączona z systemu moralności panującego na wsi. Nie miała świadomości, że sama odpowiada za większość swych nieszczęść. Winę widziała raczej po stornie innych.

Jagna Paczesiówna jest kobietą niezdolną do refleksji nad swoim życiem. Nieustannie podąża za instynktami (miłość, bezpieczeństwo), co powoduje, że ludzie widzą w niej osobę niepasującą do wiejskiej wspólnoty. Na końcu utworu chłopi wykluczają ją ze społeczności.

Kuba pracował jako parobek u Borynów. Urodził się on w gospodarskiej rodzinie, a po pewnym czasie został posłany na służbę do dziedzica. Kiedy zaistniała taka konieczność, nie zawahał, by stanąć w obronie ojczyzny (powstanie listopadowe). To dobry, oddany i uczciwy człowiek. Mimo propozycji karczmarza, nie zdecydował się na pomoc w próbie okradnięcia Boryny. Dodatkowym źródłem jego dochodów było polowanie na kuropatwy, które zanosił później księdzu.
   
Kuba zginął okrutną śmiercią. Został postrzelony przez leśniczego i próbując uratować swe życie, odrąbał sobie nogę. Długo żegnał się ze światem i miał czas na refleksję nad dotychczasowym życiem. Bohater często czuł się niepotrzebny, bolało go to, że zazwyczaj określano go mianem darmozjada.

Witek to biedny chłopiec, który pracował w gospodarstwie Borynów (pasł trzodę). Wychowywał się pod okiem Kuby dającego mu podstawową naukę. Jego największym marzeniem było kupienie prawdziwych butów.

Jagustynka to jedna z mieszkanek Lipiec. Starsza kobieta została wypędzona z domu przez dzieci, kiedy tylko przepisała na nie cały majątek. Bohaterka dorabiała sobie w gospodarstwie Borynów i cały czas żywiła nadzieję na to, że uda się jej pogodzić z rodziną.Jest to postać niezwykle wyrazista. Często pozwala sobie na niewybredne i złośliwe uwagi pod adresem innych mieszkańców Lipiec. Próbowała także zachęcać ich do kłótni i toczenia sporów. Podłożem takiej działalności był wielki żal, jaki żywiła wobec swoich dzieci. Bohaterka ma także drugie oblicze – często jawi się jako osoba współczująca i skora do pomocy (gdyż sama doznała wielu cierpień).

Roch to intrygująca postać wędrowca, który pojawia się w Lipcach, by nauczać mieszkańców. Mężczyzna ten zna wiele ciekawych opowieści i historii. Dlatego też często jest zapraszany na wiejskie zebrania. Szacunek, jakim darzą go mieszkańcy wsi, wypływa także z jego umiejętności czytania i pisania (uczył tych umiejętności za darmo) i znajomości tajników rolnictwa. Roch jest postacią niezwykle pobożną – wielokrotnie pielgrzymował do Częstochowy, nie jadł mięsa, przytaczał wiele biblijnych opowieści.

Agata to krewniaczka Kłębów, która pilnowała u nich dzieci i w zamian za dach nad głową zajmowała się podstawowymi pracami. Jednak, gdy tylko nadchodziła zima, rodzina wysyłała ją „w świat”, czyli na żebry. Chociaż  los nie jest dla niej łaskawy, pozostaje osobą głęboko wierzącą. Umiera, dostąpiwszy ostatniego namaszczenia w domu krewnych, którym zostawia wszystkie wyżebrane pieniądze.

Jacek to brat dziedzica z Woli. Ludzie uważali tego posiwiałego starca za dziwaka, jednak okazuje się, że odznacza się on szlachetnym sercem (pomógł zdobyć drzewo na nowy dom dla Weronki). Wiele czasu spędzał w Lipcach, gdzie chciał odnaleźć swego dawnego dobroczyńcę – Jakuba Sochę (Kubę).

Cieśla Mateusz to około trzydziestoletni mężczyzna mieszkający wraz z rodziną. Charakteryzował się wielką siłą fizyczną, co sprawiało, że miał spore powodzenie wśród przedstawicielek płci pięknej. Był zakochany w Jagnie (to z jej powodu pobił się z Antkiem) i jako jedyny bronił jej w momencie samosądu.

Kowal to mąż siostry Antka – Magdy. To mężczyzna sprytny, przebiegły i pałający żądzą bogacenia się. Miał olbrzymi wpływ na wiejską społeczność, co powodowało, że nawet Maciej Boryna czuł przed nim respekt.

Dominikowa to matka Jagny. Kobieta ta cieszyła się wielkim szacunkiem wśród mieszkańców Lipiec. Często pomagała przy odbieraniu porodów, zajmowała się także tradycyjnymi obrzędami. Spośród trójki swoich dzieci najbardziej kochała właśnie córkę, której starała się zapewnić jak najlepszą przyszłość (nakłaniając ją do małżeństwa z Maciejem).