Adam Mickiewicz „Dziady” cz. II - opracowanie utworu

II część „Dziadów” Adama Mickiewicza łączy się z tematyką dramatu romantycznego i stanowi swoisty wstęp do tego gatunku. Poprzez ukazanie dawnych obyczajów, Mickiewicz zaprezentował czytelnikom tajemniczy świat widm i rytułałów.

Dziady to nazwa dawnego obrzędu ludowego. Polegał on na wywoływaniu duchów, które nie zaznały spokoju, bowiem nie mogły przejść ze świata żywych do rzeczywistości zmarłych. Ludność wsi spotykała się nocą, aby pomóc zjawom znaleźć się we właściwym miejscu i by pozbyć się tych nieproszonych gości. Bohaterowie tej części dramatu przywołują duchy, które kolejno ukazują się zebranym. Każde z widm obciążone jest innego rodzaju winą, utrudniającą  odejście z tego swiata. Duchy dzieci nie zaznały w życiu goryczy, nie mogą więc trafić do nieba. Samobójca nie zasługuje na zbawienie i jego dusza błąka się wśród żywych.

W tej części utworu Mickiewicz ukazał zatem wierzenia XVIII-wiecznego gminu. Okazuje się, iż ówcześni ludzie mieli świadomość istnienia czegoś poza ziemskim bytem, w dodatku wykazywali ogromny szacunek dla zbłąkanych dusz. Widzimy zatem, jaką wrażliwością cechowali się  uczestnicy obrzędu.

Jednak najważniejszym przesłaniem II części „Dziadów” jest wyrazem pewnej koncepcji egzystencji. Kolejne zbłąkane dusze reprezentują inne światopoglądy, wartości i marzenia. Uczynki za życia miały duży wpływ na to, kim ludzie ci stali się po śmierci i jak potoczyły się ich losy. Ludzka egzystencja rządzi się swoimi prawami, nasze życie zostało zaplanowane tak, abyśmy doświadczali zarówno chwil dobrych, jak i złych. Jako ludzie powinniśmy też wykazywać się dobrym sercem i wolą, naszym obowiązkiem jest pomagać innym. Tylko wtedy przeżyjemy życie w pełni i doświadczymy całego bogactwa losu człowieka.

Duchy ludzi opisanych w dramacie straciły coś bardzo cennego. W chwili próby nie sprawdziły się albo poddały. Dzieci nie doznały bólu i cierpienia, zły człowiek nie pomógł samotnej kobiecie z dzieckiem, piękna dziewczyna łamała serca zakochanych młodzieńców, a wrażliwy szaleniec odebrał sobie życie. Wszyscy oni w pewien sposób zawinili, nie doświadczyli spełniania, przegrali jako ludzie. Poprzez ukazanie takich postaci, Adam Mickiewicz oznajmia czytelnikowi, iż życie ludzkie jest skomplikowane i wieloaspektowe.

Ta część „Dziadów” ukazuje stary ludowy obrządek wywoływania duchów, a jednocześnie zwraca uwagę na problem ludzkiej egzystencji.