Franz Kafka „Proces” - opracowanie utworu

Franz Kafka za życia opublikował bardzo niewiele. Większość dzieł pisarza ogłosił po jego śmierci Max Brod, pomimo iż obiecał Kafce, że spali jego spuściznę. ,,Proces” został więc wydany w 1925 roku. Kluczowe i najważniejsze dla prozy pisarza wydaje się być poczucie metafizycznej trwogi. Idealnie zaznacza się to poprzez postać głównego bohatera ,,procesu”, Józefa K., który zostaje oskarżony, nie wie jednak o co i dlaczego. Początkowo traktuje to jako żart, w miarę upływu czasu jednak dostrzega coraz bardziej swoje beznadziejne położenie, dąży do uniewinnienia, zabiega o pomoc adwokata, szuka pociechy u księdza, jest poddawany bzdurnym przesłuchaniom. Do końca nie będzie wiedział, o co jest oskarżany i dlaczego został skazany. Ostatecznie kona zamordowany przez ludzi z wymiaru sprawiedliwości, zostając ugodzony nożem w serce.

Pisarz poprzez swoje powieści stworzył model sytuacji, zwanej sytuacją kafkowską, którego istotą jest konflikt zniewolonej i bezbronnej jednostki z anonimową, wrogo nastawioną i nadrzędną wobec jednostki instytucją. Bohater ,,Procesu”, Józef K. jest osobą zniewoloną, wyobcowaną, samotnie podejmuje walkę z niejasnymi strukturami, które rządzą nim i światem. Jednak pomimo wszelkich starań nie jest w stanie zmienić swego położenia, wszystkie jego próby poznania prawdy kończą się klęską. Co ważne, bohater od początku do samego końca jest sam. Samotność jest jak gdyby wpisana w jego życie, jest na nią skazany. Wszystkie fakty, sytuacje i zdarzenia w ,,Procesie” są przedstawione w sposób chłodny, precyzyjny i beznamiętny. 

Można powiedzieć, iż ,,Proces” stanowi odzwierciedlenie kondycji i stanu duchowego społeczeństwa na początku XX wieku, który można określić jako niestabilny i pełen trwogi. Ponadto utwór ten zawiera w sobie przesłanie o charakterze egzystencjalnym, który w dużej mierze opierał się na niedomówieniach oraz mało czytelnych, parabolicznych obrazach.