Czesław Miłosz „Dolina Issy” - opracowanie książki

Czesław Miłosz napisał ,,Dolinę Issy” w 1955 roku, wydana została w Paryżu, jest druga powieścią pisarza. Utwór stanowi dzieło szczególne w dorobku autora, gdyż świadczy o wielości i różnorodności zainteresowań pisarza. ,,Dolina Issy” posiada cechy dzieła autobiograficznego i opisuje koleje losu chłopca wchodzącego w dorosłe życie. Pierwowzorem tytułowej Issy jest rzeka Niewiaża, nad którą znajduje się miejsce urodzenia poety, czyli wieś Szetejnie. Bohaterem powieści jest Tomasz Surkont, którym opiekują się dziadkowie, a akcja utworu obejmuje lata po pierwszej wojnie światowej. Pisarz porusza w utworze problem konfliktów narodowościowych i społecznych, które mają miejsce w niepodległej Litwie oraz zaznacza trudności, wynikające z ustanowienia nowej granicy, która oddziela chłopca od rodziców. Ukazuje także Miłosz zróżnicowaną pod względem religijnym, językowym i kulturowym społeczność zamieszkującą litewskie ziemie. Nie mniej ważnym tłem dla powieści jest przyroda, pełna lesistych wzgórz, jezior i bagien. Przyroda dla Miłosza stanowi źródło piękna i zachwytu. 

Ponadto jest ,,Dolina Issy” opowieścią o emocjonalnym i wewnętrznym dojrzewaniu chłopca, o kształtowaniu się jego osobowości poprzez wpływ tradycji, teraźniejszości oraz otaczających go ludzi. Tomasz zauważa bowiem, iż mający z nim kontakt ludzie zmieniają się w zależności od okoliczności, są zakłamani i gnuśni. Bohater zostaje zmuszony do opuszczenia doliny, wraca bowiem razem z matką do Polski. Chłopcu brak świadomości związanej z faktem, iż nigdy już nie będzie tak szczęśliwy, jak podczas pobytu u dziadków. Czeka bowiem na niego dorosłe, pełne wyzwań i trudności dorosłe życie, któremu trzeba stawić czoła.  

Miłosz poprzez historię o dojrzewaniu i wchodzeniu w dorosłość przez młodego bohatera dał wyraz refleksjom nad ludzkim istnieniem, przemijaniem oraz zawsze towarzyszącą aurą śmierci. Można powiedzieć, iż jest to powieść o trudach i ciemności, jaka kryje się w ludzkich losach.