Witold Gombrowicz „Ferdydurke” - opracowanie książki

Witold Gombrowicz jest pisarzem żyjącym w XX wieku. Jego powieści na zawsze zmieniły podejście do literatury i spojrzenie na nią. Najwybitniejszą powieścią Gombrowicza, która wzbudziła najwięcej komentarzy i wokół której miały miejsce liczne spory i dyskusje, jest „Ferdydurke”.

Powieść należy sklasyfikować jako prozę absurdu. Gombrowicz zaskakuje na każdym kroku, wytrwale odrzucając obowiązujące kanony. Z jednej strony zachowuje porządek chronologiczny, z drugiej opisuje absurdalne wydarzenia. Główny bohater jest syntezą kilku odmiennych postaci: jednocześnie będąc szesnasto- i trzydziestolatkiem, w innej części książki („Filodor dzieckiem podszyty” i „Filibert dzieckiem podczyty”) niejako utożsamia się z samym Gombrowiczem, by po chwili stać się narratorem wszechwiedzącym i komentującym świat przedstawiony. 

Autor na łamach powieści nie opisuje rzeczywistości, jedynie nakreśla rzeczywistość, sygnalizuje określoną ideologię, wspomina o postawach czy poglądach. Takie postępowanie daje mu możliwość niecodziennego odniesienia się do rzeczywistości oraz dotarcie do ukrytych sensów. W „Ferdydurke” zostaje poruszony bardzo ważny problem nadawania ludziom „gęb” oraz wtłaczania ich w określone „formy”. Perypetie bohaterów - którzy podejmują próbę ucieczki przed „gębą” - mają na celu ukazanie, że ta ucieczka jest niemożliwa i nierealna, a z „formy” można uciec tylko w… inną „formę”. 

Najważniejszą kategorią w „Ferdydurke” jest groteska. Budowa świata przedstawionego i kreacja sylwetek bohaterów obfituje w sceny groteskowe; zadziwiają kontekstem sytuacje, tj umieszczenie Józia w szkolnej ławie czy pojedynek na miny, bulwersuje język i światopogląd niektórych bohaterów. Podobnie Gombrowicz traktuje dorobek literacki - jeżeli nawiązuje do jakiegoś dzieła, to tylko w celu sparodiowania go. 

Największą zaletą „Ferdydurke” jest nieprzewidywalność. Czytelnik, bez względu na to, w którym momencie lektury się znajduje, nie ma pojęcia, co zaskoczy go na następnej karcie powieści. Taki stan rzeczy zapowiada już sam tytuł książki Gombrowicza. Wg badaczy literatury, słowo „Ferdydurke” znaczy właśnie tyle, że nic nie znaczy. Cóż więc znaczą opisane wydarzenia i czy można poddać je tradycyjnej interpretacji?