Caspar David Friedrich „Morze lodu” - interpretacja, opis obrazu

„Morze lodu” to obraz Caspara Davida Friedricha, który powstał w latach 1823–1824. Płótno to często tytułowane jest także jako „Zatonięcie statku Nadzieja”.

Na pierwszym planie dzieła niemieckiego malarza widzimy spiętrzone płaty lodu. Tworzą one bardzo postrzępioną konstrukcję, która pnie się do góry. Gdzieniegdzie pojawiają się chaotycznie rozrzucone kawałki belek i desek. Poszczególne fragmenty zakończone są ostrymi krawędziami, co potęguje uczucie niebezpieczeństwa. Dopiero po bardziej wnikliwym przyjrzeniu się, obraz odsłania przed widzem umieszczony z prawej strony fragment wraku statku. Drewniany kadłub ledwie wyłania się spod nieskończonej połaci bieli. Nad całą sceną góruje chłodne i błękitne niebo. W tle widać tylko lodową pustynię, uwieńczoną niewielkimi górami o bardzo nieregularnych i poszarpanych kształtach.

Kolorystyka obrazu jest chłodna, co sugeruje tytuł. Na pierwszym planie pojawiają się odcienie brązu, ale tło spowite jest chłodnym błękitem oraz śnieżną bielą. Mimo tej stonowanej i raczej jednorodnej kolorystyki, dzieło może jawić się jako agresywne. Zapewne jest tak za sprawą groźnego kształtu rozerwanego lądolodu. Poszczególne płaty wnoszą się do góry, przypominając nieco zęby krwiożerczej bestii. Gdzieś pod nimi spoczywa wrak okrętu, który został pożarty niemal w całości.

Powstanie tego obrazu inspirowane było wyprawami (głównie tą z okresu 1819–1820) Williama Edwarda Parry’ego – brytyjskiego admirała marynarki, który przedsięwziął jedną z najwcześniejszych wypraw na Biegun Północny. Jego ekspedycja zakończyła się sukcesem, jednak Caspar David Friedrich przedstawił na swoim płótnie zupełnie inną wersję.

Dlaczego statek zatonął i jak można interpretować obraz niemieckiego malarza? Motyw morza i przemierzającego je statku pojawia się w twórczości Friedricha bardzo często. Najpewniej ma oddawać on naturę ludzkiego życia, będącego podróżą, podczas której zmierzamy w stronę dalekiego horyzontu – obietnicy czegoś lepszego, stałego. Załóżmy, że statek przedstawiony na płótnie zboczył z obranej trasy. Konsekwencje tego zdarzenia są okrutne – roztrzaskał się i zatonął wśród wielkiej połaci lodu będącego symbolem przeciwieństw, trudności i przeszkód.