Tadeusz Makowski „Jazz” - opis obrazu, interpretacja

Tadeusz Makowski, jeden z najwybitniejszych malarzy XX wieku, stworzył „Jazz” w 1929 roku. Dzieło należy do serii pięciu płócien przedstawiających motywy muzyczne. „Jazz” jest obrazem unikatowym, w czasie kiedy powstawał nie było drugiego dzieła o podobnej tematyce. Na obrazie wyraźnie widać indywidualny styl Makowskiego, który wykrystalizował się właśnie w okresie lat 30.

Uproszczonym, syntetycznym elementom obrazu artysta nadał geometryczne kształty oraz obrysował je konturem. Przynosi to skojarzenie z ekspresjonizmem i elementami kubizmu. Tematem obrazu jest kilka postaci sprawiających wrażenie, składających się z figur geometrycznych, kukiełek wystruganych z drewna. Każda z nich gra na instrumencie (trąbka, saksofon, skrzypce, bęben, tamburyn), zaś tłem obrazu są barwne plamy. Przyklejone, a raczej wystrugane na twarzach figurek uśmiechy, kojarzą się ze sztucznym uśmiechem cyrkowych klaunów. Pozornie ciemna kolorystyka obrazu, utrzymana w tonacjach brązów i żółci, rozświetlona jest przez – charakterystyczne dla artysty – snopy jasnego światła. Te specyficzne elementy iluministyczne są charakterystyczne malarstwa Makowskiego. Postać-kukła to również popularny wątek w jego twórczości, symbol ten ma ewokować groteskową wizję ludzkiego życia przypominającego maskaradę, świat masek i rekwizytów.

Zainteresowania Makowskiego scenografią teatralną przejawiły się w wykonywaniu kukiełek dla krakowskiego kabaretu „Zielony Balonik”. Geometryzacja postaci podkreśla ich uprzedmiotowienie. Kukły budują również nastrój niesamowitości i grozy.

W latach 20. artysta  związany był z ekspresjonistycznymi malarzami, w tym między innymi z: Marcelem Gromairem, Edouardem Georgem, Pierrem Dubreuilem, Per Krohgiem i Julesem Pascinem. Ten okres był niezwykle istotny w całej twórczości Makowskiego, szczególnie ważny był 1928 rok. To wówczas krystalizuje się u malarza  indywidualny styl obrazowania, który wyróżnia go na tle całej sztuki europejskiej. Syntetycznie ujętym formom twórca zaczął nadawać geometryzujący zarys. W tym czasie powstała seria dzieł przedstawiająca motywy muzyczne: „Chłopcy z fujarkami”, „Czworo dzieci z trąbą”, „Kobziarze”, „Trzej grajkowie” oraz omawiany „Jazz” .