Bolesław Leśmian „Gad” - czy utwór Leśmiana jest balladą? Rozprawka

Wiele aspektów twórczości Bolesława Leśmiana wywodzi się z tradycji ludowej. Poeta kreuje światy odwołujące się do wierzeń funkcjonujących w takich właśnie realiach. Osadza swoje wiersze wśród pięknej a zarazem niebezpiecznej przygody. Podobne cechy przejawiają także ballady, wywodzące się z folkloru teksty, które prędko stały się obiektem zainteresowania poetów.

Wśród cech ballady możemy wymienić ludowość - wiąże się ona z obecnością przedstawicieli tego stanu. W takich utworach często pojawiają się postaci fantastyczne (np. zjawy). Na wydarzeniach często odciska swoje piętno przyroda, która w balladach staje się siłą sprawczą. Ballady zazwyczaj przypominają ludowe opowieści, w których przejawiają się charakterystyczne wierzenia. Co ważne, jest to gatunek synkretyczny - łączący cechy epiki, liryki i dramatu.

Przyjrzyjmy się teraz w jaki sposób cechy ballady przejawiają się w wierszu Bolesława Leśmiana pt. „Gad”. Już sam tytuł sugeruje nam bohatera fantastycznego, a fakt że staje się on kochankiem zwykłej kobiety doskonale obrazuje nam niezwykłość świata przedstawionego. Ważną rolę gra także przyroda, wśród której rozgrywają się opisane wydarzenia. Jest ona wszechobecna, także gad jest jej częścią. Kobieta zaatakowana przez potwora należy do miejscowego ludu, co możemy wywnioskować z faktu, iż udała się do sadu, być może w celu nazbierania owoców. Fabułę przedstawioną w utworze możemy porównać z wiejskimi opowiadaniami, gdzie często pojawiają się motywy ataku niezwykłych istot na człowieka. Jak więc widzimy: treść utworu jest zgodna z cechami ballady.

„Gad” jest dziełem rytmicznym i regularnym. To także cecha ballad, które pierwotnie były utworami śpiewanymi (włoskie „ballare” - tańczyć). Utwór ten łączy w sobie elementy liryki, epiki i dramatu. Liryka wiąże się z rytmiką, śpiewnością oraz sposobem przedstawienia rzeczywistości, jako niezwykłej i tajemniczej. Z dramatu pojawiają się dialogi, a także zaskakujące rozwiązanie. Do cech epiki należą: narrator (ale nie wszechwiedzący), szybkość i dynamika przedstawiania oraz jednowątkowa fabuła.

„Gad” Bolesława Leśmiana może być uznany za balladę. Co prawda nie pojawiają się tutaj takie cechy tego gatunku jak: solidaryzowanie się z ludem, czy morał płynący z całej historii. Także język nie jest stylizowany na gwarę, jednak pojawiają się w nim wyrazy potoczne. Utwór ten na pewno nie realizuje wszystkich założeń gatunku, ale biorąc pod uwagę jego długość oraz czas powstania, możemy zaliczyć go w poczet ballad.