Motyw snu - opracowanie na podstawie wiersza „Żywot - sen i cień” Zbigniewa Morsztyna oraz twórczości innych autorów

Sen jest jednym z najpowszechniejszych motywów literackich. Zarówno dla starożytnych jak i współczesnych pozostaje tak samo tajemniczy. Uważany za brata śmierci, od wieków nieodgadniony, stanowił inspirację nie tylko dla literatów, ale także dla rzeźbiarzy, malarzy, o psychologach i psychoanalitykach nie wspominając.

Zbigniew Morsztyn, przekładając wiersz Jana Pico della Mirandoli, bardzo wyraźnie przedstawił motyw snu. Ten pesymistyczny w swej wymowie utwór określa tym mianem nie tylko śmierć („sen twardy”), ale także życie. Jest to jednak inaczej pojęty sen. Śnimy, gdyż nie mamy dostępu do pełnego poznania rzeczywistości. Autor przedstawia sen jako niepełne poznanie otaczającego nas świata. Odwołuje się tym samym do platońskiej koncepcji idei, które są niedostępne człowiekowi oraz ich cieni, którymi zaludniony jest świat.

Podobny motyw podejmuje Calderon de la Barca w swoim dramacie filozoficznym pt.: „Życie snem”. Jest to opowieść o nieszczęśliwym Zygmuncie, uwięzionym przez swojego ojca Bazylego w więzieniu. Król z przepowiedni dowiedział się bowiem, iż jego syn, kiedy dojdzie do władzy, zniszczy własne królestwo. Jednak Bazyl chciał dać Zygmuntowi szansę i wypuścił...